check_box zoom_in zoom_out
SDS VD D 1 17-1

Les sources du droit suisse, XIXe partie : Les sources du droit du canton de Vaud, D. Répression de la sorcellerie en Pays de Vaud (XVe–XVIIe siècles), Tome 1 : le registre Ac 29 des ACV, da Pau Castell Granados, Gwendolin Ortega e Martine Ostorero

Citazione: SDS VD D 1 17-1

Licenza: CC BY-NC-SA

Procès de sorcellerie intenté contre Jean Poesioux, de Clarens

1480 aprile 17 – 19. Château du Châtelard

Jean Poesiouz, de Clarens, comparait le 17 avril 1480 devant le vice-inquisiteur et représentant de l’évêque de Lausanne Jean Blanchet, au château de Châtelard. Il reconnait s’être confessé auparavant du crime d’hérésie à l’instigation de son père et avoir reçu une lettre d’absolution, mais il avoue avoir participé à nouveau à des rassemblements hérétiques après les guerres de Bourgogne (1475–1476) ; il dénonce huit personnes comme complices (7 hommes et une femme). Le 18 avril, l’inculpé se rétracte devant le vice-inquisiteur, qui ordonne alors de reprendre l’instruction le lendemain avec la troisième monition ; mais ce même jour l’inculpé finit par ratifier et compléter ses aveux, tout en dénonçant huit autres personnes (6 hommes et 2 femmes). Le 19 avril Jean confirme à nouveau tous ses aveux. Il mentionne au total 16 complices (13 hommes et 3 femmes).

Les procès de Jaquet de Panissère (SDS VD D 1 14-1 : ACV, Ac 29, p. 228–258), Jordana de Baulmes (SDS VD D 1 15-1 : ACV, Ac 29, p. 208–227), Claude Bochet (SDS VD D 1 16-1 : ACV, Ac 29, p.  264–275), Jean Poesiouz (SDS VD D 1 17-1 : ACV, Ac 29, p. 301–312), Jeannette Barattier (SDS VD D 1 18-1 : ACV, Ac 29, p. 276–300), Antoine de Vernex (SDS VD D 1 19-1 : ACV, Ac 29, p. 313–327) et Jean Gallot (SDS VD D 1 20-1 : ACV, Ac 29, p. 333–348) ont tous été intentés entre 1477 et 1484. Ils sont les témoins d’une nouvelle chasse aux sorciers menée sur la Riviera lémanique, après la première vague des années 1448–1449.

L’ancien « dossier Poesiouz » occupe les pages 301 à 312 du registre Ac 29. La page de garde (numérotée 301) comporte des notes dorsales similaires au « dossier Bochet ». Le verso de la page de garde de l’ancien dossier a été laissé en blanc. Le procès-verbal en tant que tel ne débute qu’à la page 303 pour se terminer à la page 310. Les deux dernières pages de l’ancien dossier n’ont pas été utilisées. Hormis trois annotations en marge d’une main anonyme (pages 306, 307 et 309), le procès-verbal a entièrement été rédigé par le notaire Guillaume Daniélis, auquel nous attribuons aussi l’une des notes dorsales de la page de garde. Deux autres notes dorsales sur la page de garde proviennent d’une main dont nous ignorons l’auteur, mais que nous retrouvons dans l’une des inscriptions de l’ancien « dossier de Vernex »

Testo editionale

Processus Johannis PoesiouzPersona: de ClarensLuogo: Centrato

Reperta sunt accusatorum nomina

Reperta sunt nomina accusatorum

[Nota dell'archivio al di sotto della riga da una mano del secolo XX:] 1480Data: 1480
[p. 302]Interruzione di pagina

[p. 303]Interruzione di pagina

17 avril 1480

Anno Domini millesimo IIIIc octuagesimo die vero decima septima mensis aprilisData di origine: 17.4.1480 personaliter constitutus Johannes PoesiouzPersona: de ClarensLuogo: parrochie MustruaciLuogo: LausannensisLuogo: diocesis detentusque in castro CastellariiLuogo di origine: coram religioso viro a fratre Johanne BlanchetiPersona: ordinis fratrum PredicatorumOrganizzazione: , heretice pravitatis in diocesibus LausannensiLuogo: et SedunensiLuogo: viceinquisitoreTermine: auctoritate apostolica specialiter deputato vicariusqueCorretto da: vicarioqueb in hac parte reverendi in ChristoPersona: patris et domini domini Benedicti de MonteferrandoPersona: LausannensisOrganizzazione: episcopiTermine: et comitisTermine: specialiter deputatusCorretto da: deputatoc, et per eundem fratrem JohannemPersona: interrogatus mediante juramento super sanctis Dei euvangeliis per ipsum detentum prius tactis :

Primo si sciat causam propter quam ipse Johannes PoesiouzPersona: delatus sit detentus ; qui respondit quod sic, videlicet pro fide.

Interrogatus si sciat a quo tempore fuerit diffamatusTermine: de crimine heresisTermine: , qui respondit quod a duodecim annis citra vel circaData: 1468, scilicet a JaquetaPersona: filia Vincencii PiecyzPersona: , que sibi improperavit quod ceciderat cum tempore in vineis, et que JaquetaPersona: se didissitSic in judicio temporali in quo eandem citaverat super injuriis, prout sciunt gentes.

Interrogatus ipse delatus si habeat aliquos emulos sive malivolos, qui respondit quod non credit habere aliquos inimicos.

Interrogatus si unquam participaverit et iverit cum aliquibus hereticisTermine: , qui respondit quod bibit et comedit sepe cum Mermeto GillionPersona: , Anthonio DornierPersona: et Mermeto Doz TyilPersona: qui male dies suos clauserunt, tamen nesciebat quod essent mali. Et quodam semel ipse delatus et prenominati proxime dicti luserunt bilie, et luso iverunt ad domum dicti Mermeti GillionPersona: et ibidem fecerunt cenam et comederunt certas carnes. Deinde noluit dicere quae carnes erant, nisi carnes recentes et salsate.

[p. 304]Interruzione di pagina

Item interrogatus si unquam cognoverit Johannem RossatPersona: , qui respondit quod non.

Interrogatus si unquam habuerit voluntatem recedendi propter infamiamTermine: heresisTermine: contra ipsum laborantem ; qui dixit quod non.

Interrogatus si unquam confessus fuerit de dicto crimine heresis, respondit et dixit quod ita, et quod habebat litteram suam absolutionisTermine: , quam per istas guerras1 asserit perdisse et quod eius pater2 fuerat RomeLuogo: etCorrezione sovrascritto, sostituisce: quid dictam suam absolutionem apportaverat. Et etiam fuerat ipse pater suus pro ipso delato ad Sanctum JacobumLuogo: .

Interrogatus si eius pater sciverit quod comisserit illud peccatum heresis, qui respondit quod ita, quia e–ipse pater Aggiunta sul margine destro con un carattere di inserimento–e non fecisset viagia predicta et non apportasset dictam f absolutionem nisi cognovisset quod ipse delatus erat infectus peccato predictamCorretto da: predictog heresis.

Interrogatus si de post quod habuit dictam suam absolutionem fuerit ad aliquam sectamTermine: hereticorum, qui dixit quod sic, in quatuor sectis tam ante guerram quam post guerram. Deinde dixit quod amore Dei exaudiretur et quod pro vero volebat confiteri de omnibus suis peccatis et dicere qualiter et quomodo fecit et intravit dictas sectas.
Et primo confitetur ipse JohannesPersona: delatus quod ipso JohannePersona: existente in etate quindecimEtà: 15 anni vel octodecim annorumEtà: 18 anni , quodam semel ibat ipse delatus ad juriam cum Petro ReysPersona: . Quiquidem Petrus ReysPersona: dixit dicto JohanniPersona: delato quod si vellet sibi credere, quod numquam haberet parum, sed semper esset dives homo. Quiquidem JohannesPersona: delatus dixit et respondit eidem Petro ReysPersona: quod bene contentabatur et quod faceret ea que sibi diceret. Et tunc ipse Petrus ReysPersona: dixit eidem delato : « Opportet quod tu venias mecum una ista dierum et tibi faciam facere plura bona ». Qui delatus fuit contentus ire ibiCorretto da: ubih sibi dicto PetroPersona: placeret ire. Et modicos dies [p. 305]Interruzione di paginapost premissa facta, ipse delatus et Petrus ReysPersona: se reperierunt in dicta juriaTermine: nuncupata Laz Joux de BlonayLuogo: Cambio di lingua: francese3, versus fontem frigidam. Et ibidem dictus Petrus ReysPersona: dixit dicto delato quod opportebat quod faceret ea que sibi diceret. Qui delatus fuit contentus, et ibidem apparuit unus i dyabolusTermine: in specie unius curvi nigri qui vocabatur j–Nomen dyaboliTermine: Marginalia sul margine sinistro–j SathanasPersona: . Et ibidem dictus Petrus ReysPersona: fecit eidem k–Negatio DeiMarginalia sul margine sinistro–k delato negare Deum omnipotemCorretto da: omnipotenteml totamque Trinitatem virginemque MariamPersona: et totam curiam celestem atque sanctum baptissmumTermine: et omnia que Dei sunt, accipiendo dictum SathanasPersona: in dominum et magistrum suum, et homagiumTermine: eidem dyabolo faciendo, osculando eundem dyabolum m–sub cauda in culo, et eratCorrezione al di sopra della riga, sostituisce: supra caput–m in specie dicti curvi n, dandoque eidem dyabolo unam parvam onciam articuli pedis suiAggiunta al di sopra della rigao dextri p etiam in signum homagiiTermine: .
Et vidit ipse delatus dictum suum magistrum sepe in specie hominis non bene loquentis. Quiquidem SathanasPersona: dyabolus promisit eidem delato dare qualibet vice quam iret ad sectam cum aliis hereticis, videlicet quinque solidosValuta: 5 scellini , quos ab ipso habuit et recepit bis aut ter tantum.
Item confitetur ipse delatus quod ipse fuit in sectis sequentibus :

Primo in secta loco dicta Ou Mont de GrangesLuogo: Cambio di lingua: francese4 versus fontem de BillieryzCambio di lingua: francese.

Item in secta q Prati de ChissiezLuogo: 5 in qua fuit bis.

Item in secta Dez MossectesLuogo: Cambio di lingua: francese6 r–que estAggiunta al di sopra della riga–r in pratis de BlonayLuogo: . Et in istis sectis vidit Glaudium BochetPersona: , Mermetum GillionPersona: , Petrum ReyPersona: , Anthonium DornierPersona: et Mermetum Doz TytPersona:  ; alios non cognovit, licet plures essent gentes.
Deinde confitetur ipse delatus quod quando eiusdem delati pater cognovit quod ipse delatus ibat cum predictis Petro ReysPersona: , Mermeto GillionPersona: et aliis supra nominatis, fuit ipse pater contra dictum delatum valde malecontentus et voluit scire qualiter se habebat ipse delatus cum supra nominatis. Quiquidem pater dicti delati, associato domino officiali ViviaciOrganizzazione: , s–videlicet domino curatoTermine: de CombremontLuogo: Aggiunta al di sopra della riga–s qui pro tunc erat t–officialis ViviaciOrganizzazione: , qui eundem delatumAggiunta al di sopra della riga–t monuerunt et tantum fecerunt eidem delato, quod ipse delatus recognovit eisdem, u–patri et officialiAggiunta sul margine destro con un carattere di inserimento–u, omnia que fecerat et que dictus Petrus ReysPersona: sibi facere fferatCorretto da: feceratv in dictis sectis, ita quod ipse pater et officialis fecerunt ipsum delatum [p. 306]Interruzione di paginaconfiteri. Et fuit predictus pater RomeLuogo: pro ipso delato, qui sibi apportavit suam absolutionem, quam perdidit per dictas guerras. Et habita absolutione predicta, numquam de post intravit dictas sectas, usque ad istas guerras MuretiLuogo: 7, per quas ipse delatus omnia bona sua perdiderat.
Et confietur quod tunc tempore guerre MuretiLuogo: ipse delatus veniebat de TurriLuogo: Correzione al di sopra della riga, sostituisce: ViviacoLuogo: w valde melencolicCorretto da: melencolicusx eo quod omnia sua bona perdiderat. Et inter BurierLuogo: et clausum quondam Jacobi de VillarselPersona: apparuit sibi dictus SathanasPersona: in specie hominis, qui sibi dixit : « JohannesPersona: tu es valde iratus et melencolicusTermine: de perditione bonorum tuorum. Ymo, si tu velis michi credere, ego faciam quod tu maiora habebis et numquam parum habebis. Tu male fecisti dimittere me, quia si tu non dimississesSic me, tu non perdisses tanta. Et ulterius dico tibi, quod si tu non iterum reducas ad me et quod tu michi facias prout alias, ego interficiamTermine: omnes filios tuosAggiunta al di sopra della rigay et gentes tuas et destruam tibi omnia bona tua ». Quo audito ipse JohannesPersona: delatus fuit contentus facere omnia que ipse SathanasPersona: sibi dixeretSic. Quiquidem SathanasPersona: fecit eidem delato iterum negare Deum totamque Trinitatem, baptissmum et totam curiam celestem, ipsum accipiendo in magistrum et dominum suum prout jam alias fecerat, osculando eum sub cauda in signum homagii.
Interrogatus in qua specie erat dictus SathanasPersona: quando fecit homagium predictum, dixit idem delatus quod incontinenti quando voluit facere dictum homagium, quod devenit in specie unius motchouTermine: Cambio di lingua: francese sive vituli nigri, deinde poslopost in specie hominis, qui sibi dicebat quod omnia mala que posset facere, quod ipse faceret, et quod ipse delatus semper veniret cum aliis ad sectam.
Et iterum ipse dyabolus SathanasPersona: promisit eidem delato dare qualibet vice qua iret ad sectam, quinque solidosValuta: 5 sol . Et depost, videlicet a dicta guerra, fuit in sectis sequentibus : Primo in secta de Praz ChissiezLuogo: Cambio di lingua: francese, in qua fuit bis cum z–ComplicesMarginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B)–z Glaudio Johannodi alias de CapellaPersona: de BrentLuogo:  ; et multi erant in dicta secta, tamen non cognovit illos, quia erant stupati ut non cognoscentur. Et ibidem fuit apportatus unus puer qui erat Jordano PoesiouzPersona: qui vocabatur JacobusPersona: , etatis duorum annorum vel circaEtà: 2 anni . Quiquidem puer fuit interfectus aa–in cunaAggiunta al di sopra della riga–aa per dictum Glaudium JohannodiPersona: . Et dixit idem delatus quod quando dictus GlaudiusPersona: interfecit dictum puerum, quod dictus delatus non erat presens, et quod mater dicti pueri erat in molendino nullusqueCorrezione al di sopra della riga, sostituisce: nemineab erat pro tunc in dicta domo ac–ubi fuit interfectus dictus puerAggiunta al di sopra della riga–ac. Et tunc ipse delatus cepit dictum puerum et posuit eum infra quasdam bisaculas tele et latitavit. Deinde ipse delatus composuit unum parvum vaTermine: Cambio di lingua: francese gallice. Et facto dictum va, ipse delatu posuit unum parvum plotum nemoris de longitudine pueri infra dictum va, et quando [p. 307]Interruzione di paginailli de domo et eiusdem pueri mater venerunt ad domum ipsorumAggiunta al di sopra della rigaad, ipse delatus ipsis dixit : « Ecce, filius JordaniPersona: est mortuus, ego posui eum in suo va ». Et ita crederunt, et fuit sepultus in cimsterioCorretto da: cimisterioae MustruaciLuogo: dictus plotus.
Deinde confitetur ipse delatus quod ipse portavit ad dictam sectam de Praz ChissiezLuogo: Cambio di lingua: francese predictum puerum in una bisacula et ibidem comederunt dempto capite quod dimiserunt propter crissimaCorretto da: crismaaf. Et fuerunt presentes dicti Glaudius JonozPersona: , Petrus DucPersona: de PlanchampsLuogo: . Quiquidem Petrus DucisPersona: est coquus secte et sibi fuit tradittus dictus puer ut prepararet ad comedendum, manu ag Glaudii JohannodiPersona: , cui ipse delatu tradiderat, eundo ad dictam sectam.
Interrogatus quare consentierat morti dicti pueri, dixit quod numquam fecerat aliquod servicium ah–ComplicesMarginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B)–ah magistro suo dyabolo, quare erat sibi delato neccesse quod sibi faceret aliquod servicium prout alii sibi faciebant. Et etiam ipse delatus eidem magistro suo promiserat mediante dicto Glaudio de Capella alias JohannodiPersona: quod faceret tantum quod portaret unum puerum. Nichillominus promiserat ipse delatus dicto magistro suo dare unum puerum nascendum aiexAggiunta sovrascrittoaj uxore sua dicti delati. Et credebat ipse delatus defraudare dictum magistrum suum dyabolum, ak–eo quodCorrezione all’altezza della riga, sostituisce: quia–ak uxor sua dicti delati erat jam antiqua mulier, et credebat quod numquam portaret pueros neque fecit depostAggiunta al di sopra della rigaal, ut dixit, quare confidebat esse quittus a dicta promissione.
Interrogatus quid faciunt in dictis sectis, qui dixit quod comedunt et bibunt atque coream 8, et quod homines habitant cum mulieribus per retro more bruttorum ; et quod fit magnus ignis et habent certas candelas que fiunt de budellis puerorum. Et ignis non est sicut noster ignis sed totus blovozTermine: Cambio di lingua: francese.

Interrogatus qua die vadunt ad sectam, qui dixit : « Aliquando per diem jovisPeriodo: giovedì et aliquando per diem sabatiPeriodo: sabato, et de nocte hora undecima vel circaPeriodo: di giorno ».

Interrogatus que mulieres vidit in dictis sectis, qui dixit quod vidit JohannetamPersona: uxorem Johannis MontetPersona: am que vocatur BorjaudazPersona: parrochie BlonayLuogo: Correzione al di sopra della riga, sostituisce: MustruaciLuogo: an. Et confitetur quod ipsa JohannetaPersona: est amasia sua in dicta secta et quod cognovitCorrezione all’altezza della riga, sostituisce: cono[vit]ao eam carnaliter per retro more bruttorum. Alia noluit confiteri.
Quo audito prefatus dominus viceinquisitor assignavit eundem delatum ad crastinam diem, hora primaPeriodo: la mattinaData: 18.4.1480 ad magis confitendum et continuandum. Et hoc pro secunda monitione, sibi semper presentando Ecclesie misericordiam, ut moris est, presentibus [p. 308]Interruzione di paginanobilibus viris Michaele LediPersona: castellanoTermine: ViviaciOrganizzazione: , Glaudio MaiorisPersona: , Nicodo MaiorisPersona: , Petro MaiorisPersona: domicello, Francisco de PaleriaPersona: castellanoTermine: dicti loci CastellariiOrganizzazione: , Vincencio de GradibusPersona: , Petro Douz FortPersona: , Roleto CatzellazPersona: , Johanne ChampensPersona: , Huberto de FleyerPersona: clerico et Johanne TestazPersona: , testibus ad premissa vocatis et rogatis.

18 avril 1480

Anno Domini Mo IIIIc LXXXmo die vero decima octava mensis predicti aprilisData di origine: 18.4.1480 personaliter constitutus in predicto loco castri CastellariiLuogo di origine: in quadam magna aula ipsius castri predictus Johannes PoesiouzPersona: inquisitus coram prefato fratre Johanne BlanchetiPersona: viceinquisitore, et per eundem dominum viceinquisitorem interrogatus si confessata per eundem delatum sint vera, qui delatus respondit quod non erant vera et quod ipse false et male confessus fuerat, quia numquam fecit nec facere vellet ea que dixit et confessus est sub periculo dampnationis anime sue.
Interrogatus quis promovit eum dicere talia et ita confiteri, qui delatus respondit quod nescit, nisi quod male fecerat talia confiteri. Quare iterum fuit monitus per prefatum dominem viceinquisitorem quatenus sibi diceret puram veritatem et quod sibi indulgeretur, si veritatem puram dicere vellet et quod se ap–Tercia monitioMarginalia sul margine sinistro–ap advisaret bene, ipsum assignando ad diem crastinam et hoc pro tercia monitione, sibi presentando Ecclesie misericordiam ut decet, presentibus ibidem nobilibus Glaudio MaiorisPersona: , Francisco de PaleriaPersona: castellano dicti loci CastellariiOrganizzazione: , Roleto CatzellazPersona: , honestis viris Vincencio de GradibusPersona: , Petro TestaPersona: , Johanne ChampenPersona: , Johanneto CollinPersona: , JohanneNell'originale: Joe de PallenPersona: de SallesLuogo: , Roleto de Laz TourtCambio di lingua: francesePersona: , Nicodo MaiorisPersona: domicello, Jaqueto TallonPersona: , cum pluribus aliis testibus, etcAbbreviazione.

Deinde dicta die proxime dicta poslopostData di origine: 18.4.1480 premissam negationem factamAggiunta sul margine sinistroaq ut supra, personaliter constitutus dictus Johannes PoesiouzPersona: in dicto loco aule predicte coram prefato domino viceinquisitore et ar–testium supra proxime nominatorumCorretto da: testibus supra proxime nominatis–ar, quiquidem JohannesPersona: delatus dixit prefato domino viceinquisitori et rogavit quatenus sibi vellet indulgeri, quia pro recto erat male advisatus negare ea que sibi confessus fuerat, quia sub periculo dampnationis sue anime omnia que jam confessus fuerat erant vera as et illa vultCorrezione all’altezza della riga, sostituisce: vel[le]at manutenere et confiteri [p. 309]Interruzione di paginade omnibus peccatis que comissit, nichil de eisdem obmittendo.
Item confitetur ipse delatus quod ipseAggiunta al di sopra della rigaau fecit omnia, prout et quemadmodum dixit et confessus est in av–ComplicesMarginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B)–av sua prima monitione, et quod ipse fuit in dictis sectis et vidit in eisdem Johannem MorierPersona: , Johannem VuadensPersona: , Glaudium BochetPersona: , dictum VullyPersona: , JohannetamPersona: uxorem Johannis MontetPersona: dictam BorjaudazPersona: parrochie BlonayLuogo: , que erat amasia sua in dicta secta, quam cognovit carnaliter per retro in Prato de ChissiezLuogo: , Girardum ContozPersona: de ChalliezLuogo: Cambio di lingua: francese, Disegno a penna e inchiostro XAggiunta sul margine sinistroaw Jaquetum NicolletPersona: 9 de BrenLuogo: , et vidit eum bis in secta de Mont de VaulLuogo: Cambio di lingua: francese10 et Prati de ChissiezLuogo: , GlaudiamPersona: uxorem Petri BarichetPersona: de ChernexLuogo: in secta de ChissiezLuogo: Cambio di lingua: francese, Johannem HugoninPersona: de ViviacoLuogo: et dictam CorectazPersona: uxorem Johannis Mermet alias de Blonay de VernexPersona:  ; et plures alios vidit quos non cognovit, bibentes et comedentes et cum mulieribus habitantes, prout dixit in principio dicte sue confessionis.
Deinde dixit quod Glaudius JonodiPersona: supra nominatus apportavit ad sectam Prati de ChissieLuogo: , sunt circa duo anniData: 1475, quemdam puerum qui erat GuillielmoNell'originale: GuilliPersona: genero Roleti GravelPersona: . Quiquidem puer fuit traditus per dictum Glaudium JohannodiPersona: Petro DucisPersona: , qui est coquus in secta, ut prepararet ad comedendum. Et ita fecit, et fuit comestus in dicta secta, et quasi omnes supra nominati complices fuerunt presentes, potissime dicti ax–ComplicesMarginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B)–ax Petrus DucisPersona: , dictus VullyPersona: , Glaudius JohannodiPersona: et JohannesNell'originale: Jo MorierPersona: .
Item dicit quod nescit qualiter fuit interfectus dictus puer nec quomodo ipse Glaudius JohannodiPersona: habuit, quia non fuit presens, nisi tantum quod vidit in secta predicta premissa facienda. Et dixit ipse delaltus quod comedit de eodem puero.
Item dixit quod ipse delatus fuit verberatus bis aut ter a predictis suis complicibus eo quod defficiebat multotiens ire ad dictas sectas. Et quodam semel Glaudius JohannodiPersona: deffecerat venire ad ay–sectam, propter quodAggiunta al di sopra della riga–ay fuit valde verberatus per Johannem MorierPersona: et certos alios hereticos ; et nisi ipse delatus fuisset, credit quod ipsi interficissentSic ipsum GlaudiumPersona: , sed ipse delatus inter ipsos pacem posuit.
Interrogatus qualiter vadunt ad sectam, dixit quod sunt certi qui habent quemdam baculumTermine: et alia instrumenta per quem seu qua vadunt ad dictas sectas, sed numquam ipse delatus habuit baculum picidem sive instrumentum, ymo quando volebat ire ad az–Nomen dyaboliMarginalia sul margine sinistro–az sectam, eius magister dyabolus nuncupatus SathanasPersona: Correzione al di sopra della riga, sostituisce: demonTermine: ba providebat eiCorretto da: eumbb de uno equo nigro, supra quem ipse delatus ascendebat et incontinenti se reperiebat in loco in quo volebat ire. Alia nescit, quare iterum fuit [p. 310]Interruzione di paginaassignatus ad diem mercuri immediate sequentem ad magis confitendum et se advisandum, eidem delato semper presentando Ecclesie misericordiam, presentibus quibus supra proxime dictis.

19 avril 1490

Die vero mercuri supra dicta, anno quo supraData di origine: 19.4.1480 et in predicto loco castri CastellariiLuogo di origine: personaliter constitutus predictus JohannesPersona: delatus bc coram prefato domino viceinquisitore et per eum interrogatus si sit aliquid advisatus magis confiteri et si per eum confessata sint vera, qui respondit quod omnia que confessus est erant et sunt vera per juramentum suum supra per ipsum prestitum et sub periculo dampnationeTermine: anime sue.
Et confitetur quod a guerra citra ipse delatus fuit in secta predicta de Mont de VaulLuogo: Cambio di lingua: francese, in qua erat generalis secta, et faciebant prout in aliis dixit facere. Et erant in numero circa quatuor viginti, et erant presentes Glaudius de Capella alias JohannodiPersona: , Jaquetus NicolletPersona: de BrentLuogo: , Petrus DucisPersona: de PlanchamptLuogo: , JohannetaNell'originale: Jota BorjaudazPersona: , dictus VullyPersona: , Johannes VuadensPersona: , Johannes MorierPersona: parrochie BlonayLuogo: et plures alii quos non cognovit. Et dictus VullyPersona: volebat tunc verberare Johannem MorierPersona: eo quod tarde venerat ad dictam sectam, quod non fecit eo quod spectaverat dictum delatum, et quod ipse Johannes MorierPersona: iverat eundem delatum vocatum quod veniret ad dictam generalem sectam. Alia nescit bd nisi quod dixit quod quando prefatus dominus viceinquisitor venit die qua be ipse delatus fuit detentus, quod ipse volebat venire ad confitendum ; sed quidam erat cum ipso domino inquisitoreTermine: et non potuit sibi loqui, quia nolebat loqui coram aliquo, etcAbbreviazione. Alia nescit.

Pro premissis
[Firma:] GuilliermusNell'originale: G DanielisPersona:
Signum notarile

[p. 311]Interruzione di pagina

[p. 312]Interruzione di pagina

Annotatione

  1. Cancellazione biffata: p.
  2. Corretto da: vicarioque.
  3. Corretto da: deputato.
  4. Correzione sovrascritto, sostituisce: qui.
  5. Aggiunta sul margine destro con un carattere di inserimento.
  6. Cancellazione biffata: suam.
  7. Corretto da: predicto.
  8. Corretto da: ubi.
  9. Cancellazione biffata: curvus niger.
  10. Marginalia sul margine sinistro.
  11. Marginalia sul margine sinistro.
  12. Corretto da: omnipotentem.
  13. Correzione al di sopra della riga, sostituisce: supra caput.
  14. Cancellazione biffata: existentem.
  15. Aggiunta al di sopra della riga.
  16. Cancellazione biffata: sui.
  17. Cancellazione biffata: de.
  18. Aggiunta al di sopra della riga.
  19. Aggiunta al di sopra della riga.
  20. Aggiunta al di sopra della riga.
  21. Aggiunta sul margine destro con un carattere di inserimento.
  22. Corretto da: fecerat.
  23. Correzione al di sopra della riga, sostituisce: ViviacoLuogo: .
  24. Corretto da: melencolicus.
  25. Aggiunta al di sopra della riga.
  26. Marginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B).
  27. Aggiunta al di sopra della riga.
  28. Correzione al di sopra della riga, sostituisce: nemine.
  29. Aggiunta al di sopra della riga.
  30. Aggiunta al di sopra della riga.
  31. Corretto da: cimisterio.
  32. Corretto da: crisma.
  33. Cancellazione biffata: Jo[hannodi].
  34. Marginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B).
  35. Cancellazione biffata: ab.
  36. Aggiunta sovrascritto.
  37. Correzione all’altezza della riga, sostituisce: quia.
  38. Aggiunta al di sopra della riga.
  39. Cancellazione biffata: dicto.
  40. Correzione al di sopra della riga, sostituisce: MustruaciLuogo: .
  41. Correzione all’altezza della riga, sostituisce: cono[vit].
  42. Marginalia sul margine sinistro.
  43. Aggiunta sul margine sinistro.
  44. Corretto da: testibus supra proxime nominatis.
  45. Cancellazione biffata: t.
  46. Correzione all’altezza della riga, sostituisce: vel[le].
  47. Aggiunta al di sopra della riga.
  48. Marginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B).
  49. Aggiunta sul margine sinistro.
  50. Marginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B).
  51. Aggiunta al di sopra della riga.
  52. Marginalia sul margine sinistro.
  53. Correzione al di sopra della riga, sostituisce: demonTermine: .
  54. Corretto da: eum.
  55. Cancellazione biffata: et per e[um].
  56. Cancellazione biffata: presentibus.
  57. Cancellazione biffata: fuit detentus.
  1. Les guerres de Bourgogne sévissent dans le Pays de Vaud de fin octobre 1475 à fin juillet 1476Data: ottobre 1475 – luglio 1476 (Maier 1996, p. 135–139).
  2. Il s’agit de Nicod PoesiouxPersona: .
  3. Bois sis au dessus de TercierLuogo: .
  4. Eventuellement contrefort du Mont ChesauLuogo: près de GrangesLuogo: .
  5. Pré sis à l’est du MolardLuogo: , commune de MontreuxLuogo: .
  6. Pré au nord-est des PléiadesLuogo: , sur la commune de Saint-Légier-la ChiésazLuogo: .
  7. Il s’agit de la Bataille de Morat (22 juin 1476Data: 22.6.1476), lors des guerres de Bourgogne (DHS, Bataille de Morat).
  8. Il manque le verbe.
  9. Son nom est marqué par une croix en marge de gauche.
  10. Ce lieux n’a pas pu être identifié.