check_box_outline_blank zoom_in zoom_out
SDS VD D 1 17-1

Les sources du droit suisse, XIXe partie : Les sources du droit du canton de Vaud, D. Répression de la sorcellerie en Pays de Vaud (XVe–XVIIe siècles), Tome 1 : le registre Ac 29 des ACV, da Pau Castell Granados, Gwendolin Ortega e Martine Ostorero

Citazione: SDS VD D 1 17-1

Licenza: CC BY-NC-SA

Procès de sorcellerie intenté contre Jean Poesioux, de Clarens

1480 aprile 17 – 19. Château du Châtelard

Jean Poesiouz, de Clarens, comparait le 17 avril 1480 devant le vice-inquisiteur et représentant de l’évêque de Lausanne Jean Blanchet, au château de Châtelard. Il reconnait s’être confessé auparavant du crime d’hérésie à l’instigation de son père et avoir reçu une lettre d’absolution, mais il avoue avoir participé à nouveau à des rassemblements hérétiques après les guerres de Bourgogne (1475–1476) ; il dénonce huit personnes comme complices (7 hommes et une femme). Le 18 avril, l’inculpé se rétracte devant le vice-inquisiteur, qui ordonne alors de reprendre l’instruction le lendemain avec la troisième monition ; mais ce même jour l’inculpé finit par ratifier et compléter ses aveux, tout en dénonçant huit autres personnes (6 hommes et 2 femmes). Le 19 avril Jean confirme à nouveau tous ses aveux. Il mentionne au total 16 complices (13 hommes et 3 femmes).

Les procès de Jaquet de Panissère (SDS VD D 1 14-1 : ACV, Ac 29, p. 228–258), Jordana de Baulmes (SDS VD D 1 15-1 : ACV, Ac 29, p. 208–227), Claude Bochet (SDS VD D 1 16-1 : ACV, Ac 29, p.  264–275), Jean Poesiouz (SDS VD D 1 17-1 : ACV, Ac 29, p. 301–312), Jeannette Barattier (SDS VD D 1 18-1 : ACV, Ac 29, p. 276–300), Antoine de Vernex (SDS VD D 1 19-1 : ACV, Ac 29, p. 313–327) et Jean Gallot (SDS VD D 1 20-1 : ACV, Ac 29, p. 333–348) ont tous été intentés entre 1477 et 1484. Ils sont les témoins d’une nouvelle chasse aux sorciers menée sur la Riviera lémanique, après la première vague des années 1448–1449.

L’ancien « dossier Poesiouz » occupe les pages 301 à 312 du registre Ac 29. La page de garde (numérotée 301) comporte des notes dorsales similaires au « dossier Bochet ». Le verso de la page de garde de l’ancien dossier a été laissé en blanc. Le procès-verbal en tant que tel ne débute qu’à la page 303 pour se terminer à la page 310. Les deux dernières pages de l’ancien dossier n’ont pas été utilisées. Hormis trois annotations en marge d’une main anonyme (pages 306, 307 et 309), le procès-verbal a entièrement été rédigé par le notaire Guillaume Daniélis, auquel nous attribuons aussi l’une des notes dorsales de la page de garde. Deux autres notes dorsales sur la page de garde proviennent d’une main dont nous ignorons l’auteur, mais que nous retrouvons dans l’une des inscriptions de l’ancien « dossier de Vernex »

Testo editionale

Processus Johannis PoesiouzPersona: de ClarensLuogo: Centrato


Reperta
sunt accusatorum
nomina

Reperta sunt nomina
accusatorum
[Nota dell'archivio al di sotto della riga da una mano del secolo XX:] 1480Data: 1480
[p. 302]Interruzione di pagina
[p. 303]Interruzione di pagina

Anno Domini millesimo IIIIc octuagesimo die vero
decima septima mensis aprilis
Data di origine: 17.4.1480
personaliter constitutus Johannes
Poesiouz
Persona:
de ClarensLuogo: parrochie MustruaciLuogo: LausannensisLuogo: diocesis
detentusque in castro CastellariiLuogo di origine: coram religioso viro
a fratre Johanne BlanchetiPersona: ordinis fratrum PredicatorumOrganizzazione: ,
heretice pravitatis in diocesibus LausannensiLuogo: et
SedunensiLuogo: viceinquisitoreTermine: auctoritate apostolica specialiter deputato
vicariusqueDa correggere in: vicarioqueb in hac parte reverendi in ChristoPersona: patris et
domini domini Benedicti de MonteferrandoPersona: LausannensisOrganizzazione:
episcopiTermine: et comitisTermine: specialiter deputatusDa correggere in: deputatoc, et per eundem
fratrem JohannemPersona: interrogatus mediante juramento
super sanctis Dei euvangeliis per ipsum detentum
prius tactis :

Primo si sciat causam propter quam ipse Johannes PoesiouzPersona:
delatus sit detentus ; qui respondit quod sic, videlicet pro fide.

Interrogatus si sciat a quo tempore fuerit diffamatusTermine:
de crimine heresisTermine: , qui respondit quod a duodecim annis citra
vel circa
Data: 1468
, scilicet a JaquetaPersona: filia Vincencii PiecyzPersona: , que sibi
improperavit quod ceciderat cum tempore in vineis, et que JaquetaPersona:
se didissitSic in judicio temporali in quo eandem citaverat
super injuriis, prout sciunt gentes.

Interrogatus ipse delatus si habeat aliquos emulos
sive malivolos, qui respondit quod non credit habere
aliquos inimicos.

Interrogatus si unquam participaverit et iverit cum aliquibus
hereticisTermine: , qui respondit quod bibit et comedit sepe cum
Mermeto GillionPersona: , Anthonio DornierPersona: et Mermeto Doz TyilPersona:
qui male dies suos clauserunt, tamen nesciebat quod essent
mali. Et quodam semel ipse delatus et prenominati proxime
dicti luserunt bilie, et luso iverunt ad domum dicti
Mermeti GillionPersona: et ibidem fecerunt cenam et comederunt
certas carnes. Deinde noluit dicere quae carnes erant, nisi
carnes recentes et salsate.
[p. 304]Interruzione di pagina

Item interrogatus si unquam cognoverit Johannem RossatPersona: ,
qui respondit quod non.

Interrogatus si unquam habuerit voluntatem recedendi
propter infamiamTermine: heresisTermine: contra ipsum laborantem ; qui
dixit quod non.

Interrogatus si unquam confessus fuerit de dicto crimine heresis,
respondit et dixit quod ita, et quod habebat litteram suam
absolutionisTermine: , quam per istas guerras1 asserit perdisse et
quod eius pater2 fuerat RomeLuogo: etCorrezione sovrascritto, sostituisce: quid dictam suam absolutionem
apportaverat. Et etiam fuerat ipse pater suus pro ipso
delato ad Sanctum JacobumLuogo: .

Interrogatus si eius pater sciverit quod comisserit illud
peccatum heresis, qui respondit quod ita, quia e–ipse pater Aggiunta sul margine destro con un carattere di inserimento–e non fecisset
viagia predicta et non apportasset dictam f
absolutionem nisi cognovisset quod ipse delatus erat
infectus peccato predictamDa correggere in: predictog heresis.

Interrogatus si de post quod habuit dictam suam absolutionem
fuerit ad aliquam sectamTermine: hereticorum, qui dixit
quod sic, in quatuor sectis tam ante guerram quam post
guerram. Deinde dixit quod amore Dei exaudiretur
et quod pro vero volebat confiteri de omnibus suis peccatis
et dicere qualiter et quomodo fecit et intravit dictas
sectas.
Et primo
confitetur ipse JohannesPersona: delatus quod ipso JohannePersona: existente in
etate quindecimEtà: 15 anni vel octodecim annorumEtà: 18 anni , quodam semel ibat
ipse delatus ad juriam cum Petro ReysPersona: . Quiquidem Petrus
Reys
Persona:
dixit dicto JohanniPersona: delato quod si vellet sibi credere,
quod numquam haberet parum, sed semper esset dives homo.
Quiquidem JohannesPersona: delatus dixit et respondit eidem
Petro ReysPersona: quod bene contentabatur et quod faceret ea
que sibi diceret. Et tunc ipse Petrus ReysPersona: dixit eidem
delato : « Opportet quod tu venias mecum una ista dierum
et tibi faciam facere plura bona »
. Qui delatus fuit contentus
ire ibiDa correggere in: ubih sibi dicto PetroPersona: placeret ire. Et modicos dies
[p. 305]Interruzione di paginapost premissa facta, ipse delatus et Petrus ReysPersona: se
reperierunt in dicta juriaTermine: nuncupata Laz Joux de
Blonay
Luogo:
Cambio di lingua: francese
3, versus fontem frigidam. Et ibidem dictus
Petrus ReysPersona: dixit dicto delato quod opportebat
quod faceret ea que sibi diceret. Qui delatus fuit
contentus, et ibidem apparuit unus i
dyabolusTermine: in specie unius curvi nigri qui vocabatur
j–Nomen dyaboliTermine: Marginalia sul margine sinistro–j SathanasPersona: . Et ibidem dictus Petrus ReysPersona: fecit eidem
k–Negatio DeiMarginalia sul margine sinistro–k delato negare Deum omnipotemDa correggere in: omnipotenteml totamque Trinitatem
virginemque MariamPersona: et totam curiam celestem atque
sanctum baptissmumTermine: et omnia que Dei sunt, accipiendo
dictum SathanasPersona: in dominum et magistrum suum, et homagiumTermine:
eidem dyabolo faciendo, osculando eundem dyabolum
m–sub cauda in culo, et eratCorrezione al di sopra della riga, sostituisce: supra caput–m in specie dicti curvi n, dandoque
eidem dyabolo unam parvam onciam articuli pedis suiAggiunta al di sopra della rigao dextri
p etiam in signum homagiiTermine: .
Et vidit ipse delatus
dictum suum magistrum sepe in specie hominis non bene loquentis.
Quiquidem SathanasPersona: dyabolus promisit eidem
delato dare qualibet vice quam iret ad sectam cum
aliis hereticis, videlicet quinque solidosValuta: 5 scellini , quos ab ipso habuit
et recepit bis aut ter tantum.
Item confitetur ipse
delatus quod ipse fuit in sectis sequentibus :

Primo in secta loco dicta Ou Mont de GrangesLuogo: Cambio di lingua: francese4 versus
fontem de BillieryzCambio di lingua: francese.

Item in secta q Prati de ChissiezLuogo: 5 in qua fuit bis.

Item in secta Dez MossectesLuogo: Cambio di lingua: francese6 r–que estAggiunta al di sopra della riga–r in pratis de BlonayLuogo: .
Et in istis sectis vidit Glaudium BochetPersona: , Mermetum GillionPersona: ,
Petrum ReyPersona: , Anthonium DornierPersona: et Mermetum Doz TytPersona:  ;
alios non cognovit, licet plures essent gentes.

Deinde confitetur ipse delatus quod quando eiusdem delati pater
cognovit quod ipse delatus ibat cum predictis Petro ReysPersona: , Mermeto
Gillion
Persona:
et aliis supra nominatis, fuit ipse pater contra dictum
delatum valde malecontentus et voluit scire qualiter
se habebat ipse delatus cum supra nominatis. Quiquidem pater
dicti delati, associato domino officiali ViviaciOrganizzazione: , s–videlicet domino curatoTermine: de CombremontLuogo: Aggiunta al di sopra della riga–s qui pro tunc
erat t–officialis ViviaciOrganizzazione: , qui eundem delatumAggiunta al di sopra della riga–t monuerunt et tantum fecerunt eidem delato, quod
ipse delatus recognovit eisdem, u–patri et officialiAggiunta sul margine destro con un carattere di inserimento–u, omnia que fecerat
et que dictus Petrus ReysPersona: sibi facere fferatDa correggere in: feceratv in dictis
sectis, ita quod ipse pater et officialis fecerunt ipsum delatum
[p. 306]Interruzione di paginaconfiteri. Et fuit predictus pater RomeLuogo: pro ipso delato, qui
sibi apportavit suam absolutionem, quam perdidit per
dictas guerras. Et habita absolutione predicta, numquam de post
intravit dictas sectas, usque ad istas guerras MuretiLuogo: 7,
per quas ipse delatus omnia bona sua perdiderat.

Et confietur quod tunc tempore guerre MuretiLuogo: ipse delatus
veniebat de TurriLuogo: Correzione al di sopra della riga, sostituisce: ViviacoLuogo: w valde melencolicDa correggere in: melencolicusx eo quod omnia sua
bona perdiderat. Et inter BurierLuogo: et clausum quondam Jacobi
de Villarsel
Persona:
apparuit sibi dictus SathanasPersona: in specie hominis,
qui sibi dixit : « JohannesPersona: tu es valde iratus et melencolicusTermine:
de perditione bonorum tuorum. Ymo, si tu velis michi credere,
ego faciam quod tu maiora habebis et numquam parum
habebis. Tu male fecisti dimittere me, quia si tu non
dimississesSic me, tu non perdisses tanta. Et ulterius
dico tibi, quod si tu non iterum reducas ad me et quod tu michi
facias prout alias, ego interficiamTermine: omnes filios tuosAggiunta al di sopra della rigay et gentes
tuas et destruam tibi omnia bona tua »
. Quo audito
ipse JohannesPersona: delatus fuit contentus facere omnia que ipse
SathanasPersona: sibi dixeretSic. Quiquidem SathanasPersona: fecit eidem
delato iterum negare Deum totamque Trinitatem, baptissmum
et totam curiam celestem, ipsum accipiendo in magistrum
et dominum suum prout jam alias fecerat, osculando eum
sub cauda in signum homagii.
Interrogatus in qua specie
erat dictus SathanasPersona: quando fecit homagium predictum,
dixit idem delatus quod incontinenti quando voluit facere
dictum homagium, quod devenit in specie unius motchouTermine: Cambio di lingua: francese
sive vituli nigri, deinde poslopost in specie hominis, qui
sibi dicebat quod omnia mala que posset facere, quod ipse
faceret, et quod ipse delatus semper veniret cum aliis
ad sectam.
Et iterum ipse dyabolus SathanasPersona: promisit
eidem delato dare qualibet vice qua iret ad sectam, quinque
solidos
Valuta: 5 sol
. Et depost, videlicet a dicta guerra, fuit in sectis sequentibus :
Primo in secta de Praz ChissiezLuogo: Cambio di lingua: francese, in qua fuit bis cum
z–ComplicesMarginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B)–z Glaudio Johannodi alias de CapellaPersona: de BrentLuogo:  ; et multi erant
in dicta secta, tamen non cognovit illos, quia erant
stupati ut non cognoscentur. Et ibidem fuit apportatus
unus puer qui erat Jordano PoesiouzPersona: qui vocabatur
JacobusPersona: , etatis duorum annorum vel circaEtà: 2 anni . Quiquidem puer
fuit interfectus aa–in cunaAggiunta al di sopra della riga–aa per dictum Glaudium JohannodiPersona: . Et dixit idem
delatus quod quando dictus GlaudiusPersona: interfecit dictum puerum,
quod dictus delatus non erat presens, et quod mater dicti
pueri erat in molendino nullusqueCorrezione al di sopra della riga, sostituisce: nemineab erat pro tunc
in dicta domo ac–ubi fuit interfectus dictus puerAggiunta al di sopra della riga–ac. Et tunc ipse delatus cepit dictum puerum
et posuit eum infra quasdam bisaculas tele et latitavit.
Deinde ipse delatus composuit unum parvum vaTermine: Cambio di lingua: francese gallice. Et
facto dictum va, ipse delatu posuit unum parvum plotum
nemoris de longitudine pueri infra dictum va, et quando
[p. 307]Interruzione di paginailli de domo et eiusdem pueri mater venerunt ad
domum ipsorumAggiunta al di sopra della rigaad, ipse delatus ipsis dixit : « Ecce, filius JordaniPersona:
est mortuus, ego posui eum in suo va »
. Et ita crederunt,
et fuit sepultus in cimsterioDa correggere in: cimisterioae MustruaciLuogo: dictus plotus.

Deinde confitetur ipse delatus quod ipse portavit
ad dictam sectam de Praz ChissiezLuogo: Cambio di lingua: francese predictum puerum
in una bisacula et ibidem comederunt dempto capite
quod dimiserunt propter crissimaDa correggere in: crismaaf. Et fuerunt presentes
dicti Glaudius JonozPersona: , Petrus DucPersona: de PlanchampsLuogo: .
Quiquidem Petrus DucisPersona: est coquus secte et sibi fuit
tradittus dictus puer ut prepararet ad comedendum,
manu ag Glaudii JohannodiPersona: , cui ipse delatu tradiderat,
eundo ad dictam sectam.
Interrogatus quare consentierat
morti dicti pueri, dixit quod numquam fecerat aliquod servicium
ah–ComplicesMarginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B)–ah magistro suo dyabolo, quare erat sibi delato neccesse
quod sibi faceret aliquod servicium prout alii sibi faciebant.
Et etiam ipse delatus eidem magistro suo promiserat mediante
dicto Glaudio de Capella alias JohannodiPersona: quod faceret tantum
quod portaret unum puerum. Nichillominus promiserat
ipse delatus dicto magistro suo dare unum puerum nascendum
aiexAggiunta sovrascrittoaj uxore sua dicti delati. Et credebat ipse delatus defraudare
dictum magistrum suum dyabolum, ak–eo quodCorrezione all’altezza della riga, sostituisce: quia–ak uxor sua dicti delati
erat jam antiqua mulier, et credebat quod numquam portaret
pueros neque fecit depostAggiunta al di sopra della rigaal, ut dixit, quare confidebat esse quittus
a dicta promissione.
Interrogatus quid faciunt in dictis
sectis, qui dixit quod comedunt et bibunt atque coream 8,
et quod homines habitant cum mulieribus per retro more
bruttorum ; et quod fit magnus ignis et habent certas
candelas que fiunt de budellis puerorum. Et ignis
non est sicut noster ignis sed totus blovozTermine: Cambio di lingua: francese.

Interrogatus qua die vadunt ad sectam, qui dixit :
« Aliquando per diem jovisPeriodo: giovedì et aliquando per diem
sabati
Periodo: sabato
, et de nocte hora undecima vel circaPeriodo: di giorno »
.

Interrogatus que mulieres vidit in dictis sectis,
qui dixit quod vidit JohannetamPersona: uxorem Johannis MontetPersona: am
que vocatur BorjaudazPersona: parrochie BlonayLuogo: Correzione al di sopra della riga, sostituisce: MustruaciLuogo: an. Et confitetur
quod ipsa JohannetaPersona: est amasia sua in dicta secta et quod
cognovitCorrezione all’altezza della riga, sostituisce: cono[vit]ao eam carnaliter per retro more bruttorum.
Alia noluit confiteri.
Quo audito prefatus dominus viceinquisitor
assignavit eundem delatum ad crastinam diem, hora primaPeriodo: la mattinaData: 18.4.1480
ad magis confitendum et continuandum. Et hoc pro secunda monitione,
sibi semper presentando Ecclesie misericordiam, ut moris est, presentibus
[p. 308]Interruzione di paginanobilibus viris Michaele LediPersona: castellanoTermine: ViviaciOrganizzazione: ,
Glaudio MaiorisPersona: , Nicodo MaiorisPersona: , Petro MaiorisPersona:
domicello, Francisco de PaleriaPersona: castellanoTermine: dicti loci CastellariiOrganizzazione: ,
Vincencio de GradibusPersona: , Petro Douz FortPersona: , Roleto CatzellazPersona: ,
Johanne ChampensPersona: , Huberto de FleyerPersona: clerico et Johanne
Testaz
Persona:
, testibus ad premissa vocatis et rogatis.

Anno Domini Mo IIIIc LXXXmo die vero decima octava
mensis predicti aprilis
Data di origine: 18.4.1480
personaliter constitutus in predicto loco castri
Castellarii
Luogo di origine:
in quadam magna aula ipsius castri predictus
Johannes PoesiouzPersona: inquisitus coram prefato fratre Johanne BlanchetiPersona:
viceinquisitore, et per eundem dominum viceinquisitorem interrogatus
si confessata per eundem delatum sint vera, qui delatus
respondit quod non erant vera et quod ipse false et male
confessus fuerat, quia numquam fecit nec facere vellet ea
que dixit et confessus est sub periculo dampnationis
anime sue.
Interrogatus quis promovit eum dicere talia
et ita confiteri, qui delatus respondit quod nescit, nisi quod male
fecerat talia confiteri. Quare iterum fuit monitus per prefatum
dominem viceinquisitorem quatenus sibi diceret puram veritatem et quod sibi
indulgeretur, si veritatem puram dicere vellet et quod se
ap–Tercia monitioMarginalia sul margine sinistro–ap advisaret bene, ipsum assignando ad diem crastinam et hoc
pro tercia monitione, sibi presentando Ecclesie misericordiam ut decet,
presentibus ibidem nobilibus Glaudio MaiorisPersona: , Francisco
de Paleria
Persona:
castellano dicti loci CastellariiOrganizzazione: , Roleto CatzellazPersona: ,
honestis viris Vincencio de GradibusPersona: , Petro TestaPersona: , Johanne
Champen
Persona:
, Johanneto CollinPersona: , JoeJohanne de PallenPersona: de SallesLuogo: ,
Roleto de Laz TourtCambio di lingua: francesePersona: , Nicodo MaiorisPersona: domicello, Jaqueto
Tallon
Persona:
, cum pluribus aliis testibus, etcAbbreviazione.

Deinde dicta die proxime dicta poslopostData di origine: 18.4.1480 premissam negationem
factamAggiunta sul margine sinistroaq ut supra, personaliter constitutus dictus Johannes PoesiouzPersona:
in dicto loco aule predicte coram prefato domino viceinquisitore
et ar–testium supra proxime nominatorumDa correggere in: testibus supra proxime nominatis–ar, quiquidem JohannesPersona: delatus
dixit prefato domino viceinquisitori et rogavit quatenus sibi
vellet indulgeri, quia pro recto erat male advisatus
negare ea que sibi confessus fuerat, quia sub periculo
dampnationis sue anime omnia que jam confessus fuerat
erant vera as et illa vultCorrezione all’altezza della riga, sostituisce: vel[le]at manutenere et confiteri
[p. 309]Interruzione di paginade omnibus peccatis que comissit, nichil de eisdem
obmittendo.
Item confitetur ipse delatus quod ipseAggiunta al di sopra della rigaau fecit
omnia, prout et quemadmodum dixit et confessus est in
av–ComplicesMarginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B)–av sua prima monitione, et quod ipse fuit in dictis sectis
et vidit in eisdem Johannem MorierPersona: , Johannem VuadensPersona: ,
Glaudium BochetPersona: , dictum VullyPersona: , JohannetamPersona: uxorem Johannis
Montet
Persona:
dictam BorjaudazPersona: parrochie BlonayLuogo: , que erat
amasia sua in dicta secta, quam cognovit carnaliter
per retro in Prato de ChissiezLuogo: , Girardum ContozPersona: de ChalliezLuogo: Cambio di lingua: francese,
Disegno a penna e inchiostro XAggiunta sul margine sinistroaw Jaquetum NicolletPersona: 9 de BrenLuogo: , et vidit eum bis in secta
de Mont de VaulLuogo: Cambio di lingua: francese10 et Prati de ChissiezLuogo: , GlaudiamPersona: uxorem
Petri BarichetPersona: de ChernexLuogo: in secta de ChissiezLuogo: Cambio di lingua: francese, Johannem
Hugonin
Persona:
de ViviacoLuogo: et dictam CorectazPersona: uxorem Johannis
Mermet alias de Blonay de Vernex
Persona:
 ; et plures alios
vidit quos non cognovit, bibentes et comedentes
et cum mulieribus habitantes, prout dixit in principio
dicte sue confessionis.
Deinde dixit quod Glaudius JonodiPersona:
supra nominatus apportavit ad sectam Prati de ChissieLuogo: ,
sunt circa duo anniData: 1475, quemdam puerum qui erat GuilliGuillielmoPersona:
genero Roleti GravelPersona: . Quiquidem puer fuit traditus
per dictum Glaudium JohannodiPersona: Petro DucisPersona: , qui est coquus
in secta, ut prepararet ad comedendum. Et ita fecit,
et fuit comestus in dicta secta, et quasi omnes supra
nominati complices fuerunt presentes, potissime dicti
ax–ComplicesMarginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B)–ax Petrus DucisPersona: , dictus VullyPersona: , Glaudius JohannodiPersona:
et JoJohannes MorierPersona: .
Item dicit quod nescit qualiter
fuit interfectus dictus puer nec quomodo ipse Glaudius
Johannodi
Persona:
habuit, quia non fuit presens, nisi tantum
quod vidit in secta predicta premissa facienda. Et dixit
ipse delaltus quod comedit de eodem puero.
Item
dixit quod ipse delatus fuit verberatus bis aut
ter a predictis suis complicibus eo quod defficiebat multotiens
ire ad dictas sectas. Et quodam semel Glaudius JohannodiPersona:
deffecerat venire ad ay–sectam, propter quodAggiunta al di sopra della riga–ay fuit valde verberatus per
Johannem MorierPersona: et certos alios hereticos ; et nisi ipse
delatus fuisset, credit quod ipsi interficissentSic ipsum GlaudiumPersona: ,
sed ipse delatus inter ipsos pacem posuit.
Interrogatus
qualiter vadunt ad sectam, dixit quod sunt certi qui habent
quemdam baculumTermine: et alia instrumenta per quem seu qua vadunt
ad dictas sectas, sed numquam ipse delatus habuit baculum
picidem sive instrumentum, ymo quando volebat ire ad
az–Nomen dyaboliMarginalia sul margine sinistro–az sectam, eius magister dyabolus nuncupatus SathanasPersona: Correzione al di sopra della riga, sostituisce: demonTermine: ba
providebat eiDa correggere in: eumbb de uno equo nigro, supra quem ipse
delatus ascendebat et incontinenti se reperiebat in
loco in quo volebat ire. Alia nescit, quare iterum fuit
[p. 310]Interruzione di paginaassignatus ad diem mercuri immediate sequentem ad magis
confitendum et se advisandum, eidem delato semper presentando
Ecclesie misericordiam, presentibus quibus supra proxime dictis.

Die vero mercuri supra dicta, anno quo supraData di origine: 19.4.1480
et in predicto loco castri CastellariiLuogo di origine: personaliter constitutus
predictus JohannesPersona: delatus bc coram prefato
domino viceinquisitore et per eum interrogatus si sit
aliquid advisatus magis confiteri et si per eum confessata
sint vera, qui respondit quod omnia que confessus est
erant et sunt vera per juramentum suum supra per
ipsum prestitum et sub periculo dampnationeTermine: anime sue.
Et
confitetur quod a guerra citra ipse delatus fuit in
secta predicta de Mont de VaulLuogo: Cambio di lingua: francese, in qua erat generalis secta,
et faciebant prout in aliis dixit facere. Et erant in numero
circa quatuor viginti, et erant presentes Glaudius
de Capella alias Johannodi
Persona:
, Jaquetus NicolletPersona: de BrentLuogo: ,
Petrus DucisPersona: de PlanchamptLuogo: , JotaJohanneta BorjaudazPersona: , dictus
VullyPersona: , Johannes VuadensPersona: , Johannes MorierPersona: parrochie BlonayLuogo: et
plures alii quos non cognovit. Et dictus VullyPersona: volebat
tunc verberare Johannem MorierPersona: eo quod tarde venerat
ad dictam sectam, quod non fecit eo quod spectaverat
dictum delatum, et quod ipse Johannes MorierPersona: iverat eundem
delatum vocatum quod veniret ad dictam generalem sectam.
Alia nescit bd nisi quod dixit quod quando prefatus
dominus viceinquisitor venit die qua be ipse
delatus fuit detentus, quod ipse volebat venire ad confitendum ;
sed quidam erat cum ipso domino inquisitoreTermine: et non potuit
sibi loqui, quia nolebat loqui coram aliquo, etcAbbreviazione. Alia
nescit.

Pro premissis
[Firma:] GGuilliermus DanielisPersona:
Signum notarile
[p. 311]Interruzione di pagina
[p. 312]Interruzione di pagina

Annotatione

  1. Cancellazione biffata: p.
  2. Da correggere in: vicarioque.
  3. Da correggere in: deputato.
  4. Correzione sovrascritto, sostituisce: qui.
  5. Aggiunta sul margine destro con un carattere di inserimento.
  6. Cancellazione biffata: suam.
  7. Da correggere in: predicto.
  8. Da correggere in: ubi.
  9. Cancellazione biffata: curvus niger.
  10. Marginalia sul margine sinistro.
  11. Marginalia sul margine sinistro.
  12. Da correggere in: omnipotentem.
  13. Correzione al di sopra della riga, sostituisce: supra caput.
  14. Cancellazione biffata: existentem.
  15. Aggiunta al di sopra della riga.
  16. Cancellazione biffata: sui.
  17. Cancellazione biffata: de.
  18. Aggiunta al di sopra della riga.
  19. Aggiunta al di sopra della riga.
  20. Aggiunta al di sopra della riga.
  21. Aggiunta sul margine destro con un carattere di inserimento.
  22. Da correggere in: fecerat.
  23. Correzione al di sopra della riga, sostituisce: ViviacoLuogo: .
  24. Da correggere in: melencolicus.
  25. Aggiunta al di sopra della riga.
  26. Marginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B).
  27. Aggiunta al di sopra della riga.
  28. Correzione al di sopra della riga, sostituisce: nemine.
  29. Aggiunta al di sopra della riga.
  30. Aggiunta al di sopra della riga.
  31. Da correggere in: cimisterio.
  32. Da correggere in: crisma.
  33. Cancellazione biffata: Jo[hannodi].
  34. Marginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B).
  35. Cancellazione biffata: ab.
  36. Aggiunta sovrascritto.
  37. Correzione all’altezza della riga, sostituisce: quia.
  38. Aggiunta al di sopra della riga.
  39. Cancellazione biffata: dicto.
  40. Correzione al di sopra della riga, sostituisce: MustruaciLuogo: .
  41. Correzione all’altezza della riga, sostituisce: cono[vit].
  42. Marginalia sul margine sinistro.
  43. Aggiunta sul margine sinistro.
  44. Da correggere in: testibus supra proxime nominatis.
  45. Cancellazione biffata: t.
  46. Correzione all’altezza della riga, sostituisce: vel[le].
  47. Aggiunta al di sopra della riga.
  48. Marginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B).
  49. Aggiunta sul margine sinistro.
  50. Marginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B).
  51. Aggiunta al di sopra della riga.
  52. Marginalia sul margine sinistro.
  53. Correzione al di sopra della riga, sostituisce: demonTermine: .
  54. Da correggere in: eum.
  55. Cancellazione biffata: et per e[um].
  56. Cancellazione biffata: presentibus.
  57. Cancellazione biffata: fuit detentus.
  1. Les guerres de Bourgogne sévissent dans le Pays de Vaud de fin octobre 1475 à fin juillet 1476Data: ottobre 1475 – luglio 1476 (Maier 1996, p. 135–139).
  2. Il s’agit de Nicod PoesiouxPersona: .
  3. Bois sis au dessus de TercierLuogo: .
  4. Eventuellement contrefort du Mont ChesauLuogo: près de GrangesLuogo: .
  5. Pré sis à l’est du MolardLuogo: , commune de MontreuxLuogo: .
  6. Pré au nord-est des PléiadesLuogo: , sur la commune de Saint-Légier-la ChiésazLuogo: .
  7. Il s’agit de la Bataille de Morat (22 juin 1476Data: 22.6.1476), lors des guerres de Bourgogne (DHS, Bataille de Morat).
  8. Il manque le verbe.
  9. Son nom est marqué par une croix en marge de gauche.
  10. Ce lieux n’a pas pu être identifié.