check_box zoom_in zoom_out
SSRQ ZH NF II/3 14-1

Sammlung Schweizerischer Rechtsquellen, I. Abteilung: Die Rechtsquellen des Kantons Zürich. Neue Folge. Zweiter Teil: Rechte der Landschaft. Band 3: Die Landvogtei Greifensee, da Rainer Hugener

Citazione: SSRQ ZH NF II/3 14-1

Licenza: CC BY-NC-SA

Abrechnung zwischen der Stadt Zürich und dem Grafen von Toggenburg über die Einkünfte der Herrschaft Greifensee in den Jahren 1415 bis 1418

1419 maggio 22.

Die jährlichen Einnahmen der Herrschaft Greifensee an Hafer und Dinkel belaufen sich auf 193 Stuck und 3 Viertel sowie zusätzliche Geldeinnahmen von 107 Pfund, 6 Schilling und 7 Pfennig. Der 1414 festgelegte Zins beträgt 264 Gulden pro Jahr. Während die Einnahmen und der Sollzins konstant bleiben, variiert der aufgeführte Umrechnungssatz für Getreide und für Gulden zu Pfund und Schilling von Jahr zu Jahr. Für die Jahre 1415, 1416 und 1418 fallen die Einnahmen daher gemäss Rechnung niedriger aus als der Sollzins, für 1417 höher. Daraus resultiert eine Differenz von insgesamt 79 Pfund, 3 Schilling und 5 Pfennig, die der Graf der Stadt schuldet. Hinzu kommen noch Baukosten des Vogts Rudolf Bitziner aus dem Jahr 1415, des Vogts Johannes Bitziner aus den folgenden drei Jahren sowie des städtischen Baumeisters Felix Manesse, die ebenfalls dem Grafen verrechnet werden.

  • Collocazione: StAZH C I, Nr. 2560
  • Data di origine: 1419 maggio 22
  • Tradizione: Aufzeichnung
  • Supporto alla scrittura: Papier
  • Formato l × a (cm): 21.0 × 29.0
  • Lingua: tedesco
  • Regest

Graf Friedrich VII. von ToggenburgPersona: hatte die Herrschaft GreifenseeLuogo: im Jahr 1402 an die Stadt ZürichLuogo: verpfändet (SSRQ ZH NF II/3 7-1). Weil die Herrschaft jedoch nicht genug Ertrag abwarf, wurde die Pfandsumme 1414 erhöht und der vereinbarte Zins von 400 Gulden auf 264 Gulden gesenkt (SSRQ ZH NF II/3 10-1). Auf dieser Grundlage entstand für die folgenden Jahre die vorliegende Abrechnung, aus der hervorgeht, dass sich die Schulden des Grafen auf das Pfand GreifenseeLuogo: weiter anhäuften. Die Auslösung des Pfandes wurde dadurch zunehmend unrealistisch, sodass GreifenseeLuogo: dauerhaft unter Zürcher HerrschaftOrganizzazione: verblieb.

Parallel zu der vorliegenden Abrechnung geht aus einem Eintrag im Stadtbuch zum 26. April 1418 hervor, dass der von der Stadt eingesetzte Vogt Johannes BitzinerPersona: es nicht schaffte, die vorgesehenen Zinsen der Herrschaft GreifenseeLuogo: vollumfänglich einzuziehen (SSRQ ZH NF II/3 13-1).

Testo editionale

Des von ToggenburgPersona: reitung von GriffenseLuogo: wegen uff den mentag vor der uffart im xviiij jarData di origine: 22.5.1419, und ist dz xviiij jarData: 1419 nicht verreit.

[p. 1]Interruzione di pagina

[1] Item ingenon von GriffeseLuogo: von xv jarData: 1415 an korn c mütNell'originale: mtMisura del volume: 100 mütt grano lxxxxiij mütNell'originale: mtMisura del volume: 93 mütt grano iij fAbbreviazioneMisura del volume: 3 quarti grano an haber und an kernen und ist je dz stukMisura/peso approssimativo: 1 pezzo verrechnot fu̍r j Valuta: 1 libbra ij Valuta: 2 scellini .

Item aber an peffnigCorretto da: pfenniga c Valuta: 100 libbre vij Valuta: 7 libbre viɉ Valuta: 6.5 scellini j Aggiunta al di sopra della riga con un carattere di inserimentobValuta: 1 centesimo , soLettura incertac wirtLettura incertad dis ccc Valuta: 300 libbre xx Valuta: 20 libbre viiij Valuta: 9 scellini 1 ₰Valuta: 1 centesimo .

Item soLettura incertae belipt uns min herNell'originale: h von TogburgPersona: zins von GriffeseLuogo: jerlichPeriodo: cc AbbreviazioneValuta: 200 fiorini lxiiij AbbreviazioneValuta: 64 fiorini . Dz korn und haber ist gerechnot von xv jarData: 1415 je dz stukMisura/peso approssimativo: 1 pezzo fu̍r j Valuta: 1 libbra ij Valuta: 2 scellini und wirt uns schuldig xxxvɉ Valuta: 35.5 libbre viij Valuta: 8 scellini xj ₰Valuta: 11 centesimi und ist im gerechnet je der guldinValuta: 1 fiorino an diser sum j Valuta: 1 libbra vij Valuta: 7 scellini .

[2] Item ingenomen von GriffenseLuogo: clxxxxiij stukMisura/peso approssimativo: 193 pezzi iij fAbbreviazioneMisura del volume: 3 quarti grano an korn und an haber und ist je dz stukMisura/peso approssimativo: 1 pezzo gereit fu̍r j Valuta: 1 fiorino iij Valuta: 3 scellini .

Item an pfennigen cvij Valuta: 107 libbre viɉ Valuta: 6.5 scellini j ₰Valuta: 1 centesimo .

NotaNell'originale: NoLettura incertaf gebu̍rt summaNell'originale: suaLettura incertag an korn und an pfennigen cccxxx Valuta: 330 libbre ij Valuta: 2 scellini x ₰Valuta: 10 centesimi .

Item dar an ist er uns schuldig cclxiiij guldinValuta: 264 fiorini . RestiertNell'originale: RLettura incertah nach aller reitung min herrNell'originale: hr von ToggenburgPersona: i–xxvj Valuta: 26 libbre v Valuta: 5 scellini ij ₰Valuta: 2 centesimi Correzione al di sopra della riga, sostituisce: xij Valuta: 12 libbre xv Valuta: 15 scellini ij ₰Valuta: 2 centesimi –i.

Item in diser rechung ist ein guldinValuta: 1 fiorino gereit fu̍r j Valuta: 1 fiorino vij Valuta: 7 scellini .

[3] Item ingenomen von GriffenseLuogo: clxxxxiij stukMisura del volume: 193 pezzi iij fAbbreviazioneMisura del volume: 3 quarti grano an korn und an haber und ist je j stukMisura/peso approssimativo: 1 pezzo gereit fu̍r xxx Valuta: 30 scellini .

Item an pfennigen cvij Valuta: 107 libbre viɉ Valuta: 6.5 scellini j ₰Valuta: 1 centesimo .

NotaNell'originale: NoLettura incertaj gebu̍rt summaNell'originale: suaLettura incertak an korn und an pfennigen ccclxxxxvij Valuta: 397 libbre xviiij Valuta: 19 scellini .

Item dar an ist er uns schuldig cclxiiij guldinValuta: 264 fiorini , su̍llen wir unserm herren von ToggenburgPersona: nach reitung lj Valuta: 51 libbre xj Valuta: 11 scellini j ₰Valuta: 1 centesimo .

Item in diser rechung ist ein guldinValuta: 1 fiorino gereit fu̍r j Valuta: 1 libbra vij Valuta: 7 scellini .

[p. 2]Interruzione di pagina

[4] Ingenomen von GriffenseLuogo: clxxxxiij stukMisura del volume: 193 pezzi iij fAbbreviazioneMisura del volume: 3 quarti grano an korn und an haber und ist je j stukMisura/peso approssimativo: 1 pezzo gereit fu̍r j  ₰Valuta: 1 libbra .

Item an pfennigen cvij Valuta: 107 libbre viɉ Valuta: 6.5 scellini j ₰Valuta: 1 centesimo .

Item gebu̍rt summaNell'originale: suaLettura incertal an korn und an pfennigen cccj Valuta: 301 libbre j Valuta: 1 scellino vij ₰Valuta: 7 centesimi .

NotaNell'originale: NoLettura incertam dar an ist er uns schuldig cclxiiij guldinValuta: 264 fiorini .

Item restiertNell'originale: rLettura incertan min herrNell'originale: hr von ToggenburgPersona: nach reitung lxviij Valuta: 68 libbre x Valuta: 10 scellini v ₰Valuta: 5 centesimi . In diser reitung ist ein guldinValuta: 1 fiorino gereit fu̍r j Valuta: 1 libbra viij Valuta: 8 scellini .

[5] Item belipt min herrNell'originale: hr von ToggenburgPersona: schuldig nach aller reitung von versessnen zins wegen lxxviiij Valuta: 79 libbre iij Valuta: 3 scellini v ₰Valuta: 5 centesimi .

Item aber sol er von verbuwens geltz wegen die RudolfNell'originale: R BitzznerPersona: 1 verbuwteCorrezione sovrascritto, sovrascrittoo im xv jarData: 1415 v Valuta: 5 libbre .

Item aber sol er die Hans BitzzinerPersona: 2 in dry jarenPeriodo: 3 anni verbuwen hat xij Valuta: 12 libbre .

Item aber sol er die Felix ManessPersona: 3 verbuwen hat xxv Valuta: 25 libbre .

[p. 3]Interruzione di pagina

Annotatione

  1. Corretto da: pfennig.
  2. Aggiunta al di sopra della riga con un carattere di inserimento.
  3. Lettura incerta.
  4. Lettura incerta.
  5. Lettura incerta.
  6. Lettura incerta.
  7. Lettura incerta.
  8. Lettura incerta.
  9. Correzione al di sopra della riga, sostituisce: xij Valuta: 12 libbre xv Valuta: 15 scellini ij ₰Valuta: 2 centesimi .
  10. Lettura incerta.
  11. Lettura incerta.
  12. Lettura incerta.
  13. Lettura incerta.
  14. Lettura incerta.
  15. Correzione sovrascritto, sovrascritto.
  1. Rudolf BitzinerPersona: (im Amt 1411-1416, vgl. Dütsch 1994, S. 216).
  2. Johannes BitzinerPersona: (im Amt 1416-1419, vgl. Dütsch 1994, S. 216).
  3. Felix ManessePersona: war Baumeister der Stadt ZürichLuogo: (im Amt 1407-1424, vgl. HLS, Felix Manesse).