check_box_outline_blank zoom_in zoom_out
SDS NE 1 2-1

Les sources du droit suisse, XXIe partie : Les sources du droit du canton de Neuchâtel, Tome 1 : Les sources directes, da Dominique Favarger e Maurice de Tribolet

Citazione: SDS NE 1 2-1

Licenza: CC BY-NC-SA

Arbitrage entre le prieur et l'avoué de Bevaix au sujet de leurs droits respectifs

1263 aprile 8. Bevaix

  • Collocazione: AEN AS-O2.11
  • Data di origine: 1526 febbraio 16
  • Tradizione: copie
  • Supporto alla scrittura: Parchemin
  • Formato l × a (cm): 30 × 172
  • 1 sigillo:
    1. cera, rotonda, staccato e allegato
  • Lingua: latino
  • Édition
    Bibliographie

Références de l'édition Favarger 1982 :

Original perdu (il existait encore en 1415, n.st.). Copie du 30 janvier  415 (n.st.) perdue. Copie sur parchemin du 26 février 1526 d'après la copie de 1415 (n.st.), AEN, O 2, No 11. 1

  • Note Favarger 1982 : L'acte de 1263 se trouve inséré à la fin de la sentence d'arbitrage prononcée par le bailli Bernard Schiesser le 16 février 1526 et aplanissant un conflit entre les seigneurs de Bevaix et leurs sujets villageois. Cf. également Berger-Locher, Neuchâtel sous l'occupation des Douze cantonsCorsivo, p. 74-76.
  • Éd. Matile, MonumentsCorsivo, I, No 169, p. 139-141, qui date, à tort, cet acte du 18 avril 1268.

    Cité : Boyve, AnnalesCorsivo, I, p. 223, qui écrivit son ouvrage à la fin du XVIIe-début XVIIIe siècle, affirme avoir vu l'acte original.

    Schnegg, « Bevaix », dans MNCorsivo, 1958, p. 22.

    Testo editionale

    [...]Irrilevanza editoriale1 «
    Noverint universi presentes
    et futuri quod cum pridem discordia verteretur inter RenaldumPersona: priorem de Bevex Organizzazione: et dominam SibillamPersona: , matrem JacobiPersona: condomini de
    EstavayerLuogo: Cambio di lingua: francese, et dominum Girardum de RupefortiPersona: et dominum Petrum de AssnensCambio di lingua: francesePersona: , militem, super juribus advocacie de BevexLuogo: Cambio di lingua: francese, super discordia
    hujusmodi compromissio facta fuit de consensu partium in VuilliermumPersona: , dominum de EstavayerLuogo: Cambio di lingua: francese et quosdam alios qui ad hoc
    vocati fuerunt propriis nominibus exponendos tandem suscitata iterum super hoc materia questionis per Jacobum de EstavayerCambio di lingua: francesePersona: et Jacobum
    de CollombierCambio di lingua: francese
    Persona:
    et RenaldumPersona: fratrem suum et HermannumPersona: filium dicti PetriPersona: , militis de AssnensLuogo: Cambio di lingua: francese, tempore prefati prioris RenaldiPersona:
    et per ipsum ita fuit ordinatum concorditer et de consensu partis utriusque quod quidquid domina SibillaPersona: , mater prefati Jacobi
    de EstavayerCambio di lingua: francese
    Persona:
    et pefatusDa correggere in: prefatusa PetrusPersona: miles de AssnensLuogo: Cambio di lingua: francese et NicolausPersona: , curatus de BevexLuogo: Cambio di lingua: francese, LambertusPersona: de BevexLuogo: Cambio di lingua: francese, presbiter, PetrusPersona: ,
    conversus, de BevexLuogo: , JohannesPersona: et PetrusPersona: de CurtinalLuogo: Cambio di lingua: francese, fratres, UldricusPersona: dictus clericus, GirodusPersona: de SombacordLuogo: Cambio di lingua: francese, Stephanus dictus
    PischardCambio di lingua: francese
    Persona:
    , Stephanus dictus de ChivalCambio di lingua: francesePersona: , Vuillermus dictus LombarsCambio di lingua: francesePersona: , Amoudricus Persona: piscaterDa correggere in: piscatorb, sacramento prestito
    recognoverunt ab utraque parteDa correggere in: parterc firmiter servaretur, ipsi vero recognoverunt per prestitum sacramentum quod advocatus de BevexLuogo: Cambio di lingua: francese, qui
    unicus debet esse, in villa de BevexCambio di lingua: franceseLuogo: , tribus vicibus in anno habet corvatas des charruesCambio di lingua: francese, que ad arandum extra terminos dicte ville
    non debeat deduci, et ita debent venire in campo advocati sicut erant in sabato precedenti.
    Item eidem advocato debet quelibet familia
    gerbam in messibus et panem in nativitate Domini et caponem in Carnisprivio vel duos lausannenses2 sy caponem non habuerint.

    Item idem advocatus habet loz chasnoyCambio di lingua: francese cujus terminus est per veterem viam usque ou chargier de FontanellesCambio di lingua: francese et ab illo loco usque
    ou chargier de la combe des oschesCambio di lingua: francese per veterem viam subtus le chasnetLuogo: Cambio di lingua: francese, in quos silz chasnoyCambio di lingua: francese prefata villa habet usagium proprium
    omnibus lignis ad opus carruce et ciacusDa correggere in: currusd et edifficium domorum suarum ; et ad opus foci proprii omnibus lignis uti potest licite,
    exceptis piro, pomo, spina abbaDa correggere in: albae et quercu. In eodem vero nemore habet prefatus advocatus duos lausannenses pro pastoragio pro
    quolibet porco.
    Item forastagius non debet in viis publicis que decendunt a monte nisi ostendat quercus exisoDa correggere in: exisef truncum nec extra nemus
    debet vadiare dummodo ligna deferens tantum distet a nemore quod ad ipsum bidubium3 jactari non posset.
    Item vadium quercus
    exisi dicti nemoris non exeditDa correggere in: exceditg tres solidosValuta: 3 sol faible dum sine aliqua cessione possit cum terebro perforari. Et querimonia defferatur
    advocato.
    De viis altatis vel impeditis emendare debet de consilio bonorum virorum ibi manutentiumDa correggere in: maentiumh et ante querimoniam factam
    vel motam emendari potest per priorem vel per curatum de BevexCambio di lingua: francese.
    Querimonie hominum domus de BevexCambio di lingua: francese, debent venire coram
    priore domus de BevexCambio di lingua: francese, ita quod si duellum inveniat faciendum, jamdictus prior concordare debet quousque dies assignata sit ad
    faciendum duellum.
    Ex tunc dictus prior habet in hemendam duas partes et advocatus terciam partem. Si homo prefati prioris
    quictusDa correggere in: convictusi fuerit de factoDa correggere in: furtoj vel homicidio, tacta ejus substantia prioris est, relicto corpore advocato.
    Item si querimonia alicujus hominis
    prioris prefati deferatur ad advocatum, eam terminare poterit dummodo non sit de terris prioris que per ipsum priorem debent
    terminari.
    Item si contigerit prefatum advocatum de BevexLuogo: Cambio di lingua: francese venire semel vel bis in anno in illa societate in qua consuerit
    communiter equittare, potest si sibi placuerit, per familium suum vel nuncium, querere panem, carnes, capones, caseum et
    ova, advenam et allia necessaria que in dicta villa poterunt inveniri.
    Item alii qui nichil de supra dictis sibi ministraverint
    debent solvere vinum. Item prefatus prior et advocatus teneturDa correggere in: tenenturk neminem recipere in villa de BevexCambio di lingua: franceseLuogo: qui sit alii domino obligatus.

    Item advocatus tenetur sequi res et homines de BevexLuogo: Cambio di lingua: francese per diem et noctem in expensis propriis et tunc in expensis
    pro quo laborabitur. Item nullo modo potest advocatus trahere in causam hominem prioris prefati nisi in villa de BevexCambio di lingua: francese Luogo: et
    omnia jura supradicta que villa de BevexCambio di lingua: francese Luogo: debet advocato de BevexLuogo: Cambio di lingua: francese, dictus advocatus per se vel per nuncium in villa
    de BevexLuogo: Cambio di lingua: francese recipere debet.
    Ad majorem vero certitudinem supradictarum recongnicionum ego JacobusPersona: , condominus de EstavayerLuogo: Cambio di lingua: francese
    et ego JacobusPersona: , domicellus de CollombierLuogo: Cambio di lingua: francese, sigilla nostra apposuimus scripto presenti. Et ego dictus Petrus de AssnensCambio di lingua: francesePersona: ,
    milles, in hiis sigillum proprium, sigillum Renaldi, condomini de EstavayerLuogo: Cambio di lingua: francese, presentibus apponi jussimus.
    Actum publice in claustro de BevexLuogo di origine: Cambio di lingua: francese, in octavis Pasche, anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo tercio, mense
    apprilis
    Data di origine: 8.4.1263
    .
    »
    M. PalleriPersona: , datum pro coppia, collacione facta cum originali, datum die penultima mensis januarii, anno
    Domini millesimo quatercentesimo decimo quarto
    Data di origine: 31.1.1414 ()
    , datum pro coppia [...]Mancante ( )l.
    [fol. v]Interruzione di pagina

    Annotatione

    1. Da correggere in: prefatus.
    2. Da correggere in: piscator.
    3. Da correggere in: parter.
    4. Da correggere in: currus.
    5. Da correggere in: alba.
    6. Da correggere in: exise.
    7. Da correggere in: excedit.
    8. Da correggere in: maentium.
    9. Da correggere in: convictus.
    10. Da correggere in: furto.
    11. Da correggere in: tenentur.
    12. Mancante ( ).
    1. La transcription commence à la ligne 216 du parchemin, là où une croix a été tracée au crayon bleu.
    2. Note Favarger 1982 : Il faut probablement entendre « solidos », ou « deux sous de Lausanne ».
    3. Note Favarger 1982 : Mot cité par Du Cange, s.v. sorte de couteau, mais n'ayant pas grand sens ici.