check_box_outline_blank zoom_in zoom_out
SDS VD D 1 4-1

Les sources du droit suisse, XIXe partie : Les sources du droit du canton de Vaud, D. Répression de la sorcellerie en Pays de Vaud (XVe–XVIIe siècles), Tome 1 : le registre Ac 29 des ACV, da Pau Castell Granados, Gwendolin Ortega e Martine Ostorero

Citazione: SDS VD D 1 4-1

Licenza: CC BY-NC-SA

Procès de sorcellerie intenté contre Pierre Munier, de Corsier-sur-Vevey

1448 marzo 17 – 23. Hôpital Marie-Madeleine du Mont-Joux; Château de La Tour-de-Peilz

Pierre Munier, de Corsier, est dénoncé comme complice au cours du procès de Catherine Quicquat, durant la séance du 17 mars 1448. Ce même jour, Pierre se présente spontanément devant l’inquisiteur Pierre d’Aulnay, à l’hôpital du Mont-Joux, accompagné d’un notaire et du curé de l’église paroissiale de Corsier. Le suspect déclare avoir été introduit dans la secte hérétique par Jaquet Durier et Antoine Bron, déjà brûlés, et il est ensuite interrogé par l’inquisiteur. Compte tenu des variations dans ses réponses et des indices obtenus contre lui obtenus dans d’autres procès, le procureur de la foi, Pierre Rondinel, demande de l’emprisonner. Amené à la chapelle de l’hôpital, Pierre reçoit trois monitions canoniques et il poursuit sa confession volontaire. Étant donné ses variations et rétractations, il est finalement libéré sous caution et cité à comparaitre le lendemain au château de La Tour-de-Peilz. Le 18 mars 1448, Pierre se présente devant l’inquisiteur Pierre d’Aulnay et le vicaire épiscopal Léopard de Bosco, qui ordonnent au châtelain de l’arrêter et lui accordent un délai pour réfléchir. Le 19 mars, Pierre Munier comparait spontanément devant la cour et il passe aux aveux ; il les ratifie le lendemain, et en appelle à la miséricorde de l’Église. Finalement, le 23 mars le procès est clos par l’inquisiteur, qui assigne les parties à trois heures de l’après-midi pour la publication de la sentence. Pierre Munier est jugé hérétique pénitent, et après avoir abjuré « l’hérésie des vaudois modernes », il est absous à condition de faire la pénitence imposée, ou autrement d’être puni comme hérétique impénitent et obstiné.

Les procès de Jaquet Durier (SDS-VD-D_1-2-1 : ACV, Ac 29, p. 5–28), de Catherine Quicquat (SDS VD D 1 3-1 : ACV, Ac 29, p. 29–43), de Pierre Munier (SDS VD D 1 4-1 : ACV, Ac 29, p. 44–55), de Pierre Chavaz (SDS VD D 1 5-1 : ACV, Ac 29, p. 56–71) et de Pierre Antoine (SDS VD D 1 6-1 : ACV, Ac 29, p. 104–119) ont été intentés entre 1448 et 1449. Ils sont les témoins d’une vaste chasse aux sorciers menée sur la Riviera lémanique et dans le Nord vaudois au milieu du XVe siècle.

Le procès de Pierre Munier occupe les pages 44 à 55 du registre Ac 29. Il a été consigné dans un cahier qui compte six folios utilisés chacun des deux côtés. L’intitulé de la pièce est écrit sur la page de garde ainsi que sur le dos du cahier, lequel contient aussi une annotation qui atteste l’extraction des noms des complices. Les actes ont été rédigés par le notaire Claude Burritaz, qui est aussi l’auteur des annotations marginales. Ce même notaire authentifie les différentes parties du procès tenu au château de La Tour-de-Peilz à l’aide de son signet, y compris la sentence finale (p. 53–55).

Testo editionale

[Nota dell'archivio sul margine sinistro da una mano del secolo XX:] 1448 mars 17Data: 17.3.1448

aProcessus Petri MuneriiPersona: de ViviacoLuogo:


bAnno Domini millesimo quatercentesimo
quadragesimo octavo a nativitate Domini
sumpto die vero decima septima mensis
marcii
Data di origine: 17.3.1448
in domo hospitalis pauperum Beate
Marie MagdalenesSic Montis Jovis
Luogo di origine:
1 de ViviacoLuogo: 2
in stupa predicte domus, Petrus MugnerPersona:
parrochie de CorsieLuogo: Lausannensis diocesisLuogo: non
vocatusCorrezione all’altezza della riga, sostituisce: deceptusc, non citatus, non cohactus,
sed sua spontanea voluntate accessit
ad presenciam venerabilis det religiosi
viri fratris Petri de AlnetoPersona: ordinis PredicatorumOrganizzazione:
heretice pravitatis inquisitorisTermine: in civitatibus
LausannensiLuogo: et GebennensiLuogo: et quibusdam aliis
civitatibus et locis a sancta Sede apostolica
specialiter deputati, presentibus ibidem venerabili
et discreto viro domino Aymone de FontePersona:
curatoTermine: ecclesie parrochialis de CorsieLuogo: 3, et
discreto viro Vuillelmo de GerdiliPersona: notario
de CorsieLuogo: , et fratre Petro RondinelliPersona: ordinis
Predicatorum conventus Lausannensis
Organizzazione:
et me notario
infrascripto.
Et, genibus flexis, dixit,
deposuit et sponte confessus est se fuisse
et esse de sectaTermine: hereticorumTermine: de qua fuerunt
e–Prima confessioMarginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B)–e Jaquetus Durier alias CostumeriiPersona: parrochie
de BlonayLuogo: et Anthonius BronPersona: quondam predicte
parrochie nuper igne crematorum pro
crimine heresisTermine: 4.
Qua confessione sic facta,
prestitit ipse Petrus MugneriiPersona: juramentum
super sanctis Dei euvangeliis in manibus
[p. 45]Interruzione di paginaprefati domini inquisitoris de veritate
dicenda et falsitate evitanda. Post
quod juramentum, multis interrogatoriis
sibi factis, dixit quod predicti duo ipsum
posuerunt in secta, et antequam de loco
f–VariacioMarginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B)–fpredicto recederent, ipse PetrusPersona: dedit
animam suam diaboloTermine: , casu quo unquam fuisset
in secta5.
Quibus dictis et auditis prefatus
frater Petrus RondinelliPersona: procurator fideiTermine: requisivit
ipsum Petrum MugneriiPersona: detineri,
actenta ipsius variacione, allegans quedam
alia gravia testimonia contra eumdemSic
Petrum MugnerPersona: , de quibus affirmavit
constare per quosdam alios processus hereticorumAggiunta all’altezza della riga da un’altra manog.

Quiquidem Petrus MugnerPersona: deductus per
prefatum dominum inquisitorem ad capellam
dicti hospitalisLuogo: in presencia quorum supra necnon venerabilis viri domini Petri de CrosaPersona:
presbiteriTermine: et Francisci CrachotPersona: de ViviacoLuogo:
fuit per prefatum dominum inquisitorem admonitusTermine:
caritative per passionem domini nostri Jhesu ChristiPersona: ,
ut omnem veritatem vellet confiteri et
recognoscere, promittentes eidem graciam sancte
matris Ecclesie si sponte et h–cum festinDa correggere in: confestim–h puram
et meram veritatem vellet recognoscere.

Qui predictus Petrus MugnerPersona: , genibus
flexis ante altare capelle predicte,
juratoque prius super canone veritatem
i–Secunda confessioMarginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B)–i recognoscere, dixit et sponte confessus
est ultra premissa se fuisse cum prenominatorumDa correggere in: prenominatisj
[p. 46]Interruzione di paginaad sinagogamTermine: in tribus locis, videlicet supra montem
de Corsie
Luogo:
en prato rotumdo prima vice, iterum in
domo recluse juxta pontem ViviaciLuogo: , et in
tercia vice versus Sanctum MartinumLuogo: ViviaciLuogo:
in societateTermine: predictorum hereticorum.
Post
que confessata predictus Petrus MugnerPersona:
fuit iterum caritative admonitusTermine: , ut per
passionem domini nostri Jhesu ChristiPersona: ante terciam monicionemTermine:
veritatem de culpis et perpetratis suis de crimine
heresis vellet recognoscere, presentando eidem
gratiam sancte matris Ecclesie, cum intimacione
eidem Petro MugnerPersona: facta quod nisi ante
terciam monicionem suum reatum recognoverit,
prout volunt canonice sanciones, quem terminum
sibi pro tempore gratie idem dominus inquisitor assignavit ;
si predicta pretereat, contra et adversus eumdem
Petrum MugneriiPersona: juxta iuris rigorem
procedetur.

Ipso vero Petro MugnerPersona: a predictis vacilando et
k–Secunda variacioMarginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B)–k confessata retractante, predictus frater Petrus
Rondinelli
Persona:
l–procurator fidei procurator fideiDa correggere in: procurator fidei–l instanter
requisivit in favorem fidei predictum Petrum
Mugner
Persona:
premissis actentis detineri. Et tunc
premissis auditis, prefatus dominus inquisitor
eidem PetroPersona: districte et sub pena confessatiDa correggere in: m
criminis jam confessati necnon et mille librarum
lausannensium
Valuta: 1000 libbre di Losanna
, pro medietate elemosine reverendi in
ChristoPersona: patris et domini nostri domini Georgii de
[p. 47]Interruzione di paginaSaluciis
Persona:
Dei et apostolice Sedis gratia LausannensisOrganizzazione: episcopiTermine:
et comitisTermine: applicandarum, et pro alia medietate
officio inquisicionis fidei apostolice, [petivit]Omissione, completato per analogian quatenus indilate
et evestigio se representaret apud castrum
Turris de Peil
Luogo di origine:
coram eodem domino inquisitore
super premissis responsurum.
Quibus peractis,
predictus Petrus MugnerPersona: , premissis consentiendo
et consensum prebendo, petivit et requisivit
quatenus ipse dominus inquisitor eidem PetroPersona:
terminum ad se plenius avisandum super premissis
et se representandum ubi supra o dilacione
sub penis predictis usque ad diem crastinam
et usque ad horam meridianam seu duodecimamPeriodo: a mezzogiorno
Data: 19.3.1448

concedere dignaretur sub caucione
idonea sub pena predicta per eum prestanda.

Quiquidem prefatus dominus inquisitor cupiens
cum eodem Petro MugnerPersona: pie, misericorditer,
begnineDa correggere in: benignep et caritative procedere, recepta
prius caucione idonea juratoria et sub pena
predicta a dicto PetroPersona: , ad sancta Dei euvangelia
in manibus ipsius domini inquisitoris manualiter
tacta et sub obligacione omnium et singulorum
bonorum suorum quorumcumque mobilium et immobilium
presencium et futurorum quorumcumque, ipso PetroPersona:
in libertate constituto de se representando
personaliter coram prefato domino inquisitore infra
castrum Turris de PeilLuogo: hora suprascriptaPeriodo: a mezzogiorno nec
inde recedendo absque ipsius licencia. Honorabiles viri ibidem astantes, videlicet dompnus
[p. 48]Interruzione di paginaAymo de FontePersona: curatus de CorsierLuogo: , Vuillelmus de
Gerdili
Persona:
castellanusTermine: dicti loci de CorsieOrganizzazione: pro domino
nostro LausannensiOrganizzazione: episcopo et comite, Franciscus CrachozPersona:
et Johannes PerrinPersona: ad preces et requisiciones
dicti Petri MugnerPersona: se fidejussores et
principales in premisso debito et sub pena
predicta precibus dicti PetriPersona: per ipsos et eorum
quemlibet commutenda se constituerunt, bona
sua quecumque obligando, de representando
dictum PetrumPersona: ubi supra, quibuscumque
juribus, deffensionibus, renunciacionibus, cavillacionibusCorrezione al di sopra della riga, sostituisce: cavillationumq,
cautelis et aliis renunciando et se et
quemlibet ipsorum submictendo expresse juridictioni,
cohercioni curiarum prefati domini nostri LausannensisOrganizzazione: episcopi
et comitis et dicti domini inquisitoris
pro premissis ut supra promissis, etcAbbreviazione.
Acta
fuerunt hec die et loco predictis, presentibus
ibidem prefato venerabili viro domino Petro de
Crosa
Persona:
presbitero, Johanne de BerchierPersona: clericoTermine: , Petro
Cerracti
Persona:
domicelloTermine: et Johanne HugoniniPersona:
hospiteCorrezione sovrascritto, sostituisce: hospitesr testibus ad premissa vocatis et
rogatis.

Anno quo supra die vero decima octava eiusdem
mensis hora circiter undecima ante meridiemPeriodo: la mattina
Data di origine: 18.3.1448
,
existentibus in predicto castro Turris de PeilLuogo di origine: predicto
domino inquisitore atque venerabili et egregio viro domino
Leopardo de BoscoPersona: vicarioTermine: in hac parte reverendi in ChristoPersona:
patris et domini nostri domini GeorgiiPersona: Dei et apostolice Sedis
gracia LausannensisOrganizzazione: episcopi et comitis pro certis negociis
fidei accessit predictus Petrus MugneriiPersona: inquisitus
[p. 49]Interruzione di paginacum predictis suis fidejussoribus, exhibens semetipsum
ipsique fidejussores ipsum restituentes juxta et secundum
promissionem atque obligacionem s suprascriptas petentesque
a penis et obligacionibus suprascriptis relaxari, ipsisque
fidejussoribus per prefatos dominos inquisitores relaxatis
a predictis fidejussonibus et obligationibus, statuerunt
et ordinaverunt predictum Petrum MugneriPersona: personaliter
in eodem castro detineri tanquam in carceribus
inquisicionalibus, apostolicis et ordinariis, in manu
et custodia Petri RosPersona: castellaniTermine: predicti loci Turris
de Peil
Organizzazione:
, quantum fuerit de beneplacito ipsorum dominorum
judicum.
Quo detento, predicti domini judices
pro certis aliis negociis fidei occupati inde recesserunt
redieruntque hora vesperorumPeriodo: la sera ad predictum PetrumPersona: inquisitum
ipsumque caritative et in virtute passionis ChristiPersona:
admonuerunt, ut puram et meram veritatem super
commissis per eumdem in crimine heresis sponte et confestin
vellet recognoscere. Qui PetrusPersona: delatus humiliter
rogavit et supplicavit sibi per prefatos dominos inquisitores
terminum dari usque in crastinum ad se avisandum
promittens omnem veritatem se dicturum. Quam
diem predicti domini inquisitores eidem concedentes,
ipsum iterum caritative admonuerunt, ut se bene de per eum
perpetratis avisaret.

Die igitur decima nona mensis marciiData di origine: 19.3.1448, vigore
assignacionis suprascripte comparuit predictus
AnthoniusDa correggere in: PetrusPersona: t inquisitus coram prefatis dominis inquisitoribus
hora vesperorumPeriodo: la sera in camera superiori juxta magnam
aulam predicti castri, presentibus ibidem nobili viro
Andrea de BlonaPersona: , magistro Johanne de UlmoPersona: in
u–artibus magistroAggiunta sul margine sinistro–u, Vuillelmo de GerdiliPersona: et fratreCorrezione sovrascritto, sostituisce: patrev Petro RondinelliPersona:
ordinis Predicatorum conventus LausannensisOrganizzazione: .
Ipse siquidem
Petrus MugnerPersona: inquisitus sua spontanea voluntate
et cum magna contricione cordisTermine: , genibus flexis,
dixit et sponte confessus est, a nemine interrogatus,
[p. 50]Interruzione di paginaprout sequitur. Et primo dixit et sponte confitetur quod
a tribus annis et citra Jaquetus DurierPersona: quondam
duxit eum ad quendam locum versus pratum rotundum
ibique reperit demonemTermine:  ; cui demoni genibus flexis
fecit homagiumTermine: et reverenciam, et in signum veri
homagii dedit ei unam capram quam diabolus
arripiut ante domum ipsius ubi ipse w PetrusPersona:
delatus eam dimiserat, negavitque ibidem Deum
omnipotentem et que Dei sunt.
Interrogatus qualiter
vocabatur predictus diabolus, dixit quod SaratPersona: 6, dicens
ulterius et sponte confitens quod una alia vice
fuit in sinagoga cum hereticis in domo recluse
juxta pontem ViviaciLuogo: ubi fecerunt homagium
prout supra ; et fecerunt timorem ancille
predicte recluse, ita quod ipsa recedente et
intrante domum magistre sue, ipsi cum quodam
turbine recludentes portam postequamSic predicte
ancille, remanxit vestis predicte ancille interclusa
inter portam ligneam et loz batenCambio di lingua: francese ; dicens ulterius
quod ipse delatus fuit in quadam secta usque Sanctum MartinumLuogo:
prout jam dixit ; dicens premissa esse vera sub periculo
anime sue et per vim sui prestiti juramenti ad sancta
Dei euvangelia per ipsum in manibus prefati domini inquisitoris x
manualiter tacta, protestans quod si de pluribus
aliis per eum commissis possit recordari, illa libenti
et contricto animo die crastina recognoscet
et confitebitur, petens et requirens humiliter
gratiam sancte matris Ecclesie sibi concedi et penitentiam
injungi salutarem. Quam diem prefati domini
judices assignaverunt ad amplius procedendum in presenti
causa prout juris fuerit et rationis.
Acta fuerunt
hec loco, die, hora et presentibus quibus supra et
me notario subscripto.

[Firma:] Glaudius Burritaz Persona: Signum notarile
[p. 51]Interruzione di pagina

Anno quo supra, die vicesima mensis marciiData di origine: 20.3.1448
in castro y–et etDa correggere in: et–y loco predictis, predictus Petrus
Mugnerii
Persona:
fuit adductus coram prefatis dominis
inquisitore et vicario, solitusDa correggere in: solutusz et liber omni
vinculo, et interrogatus per eosdem dominos judices
an illa que eriDa correggere in: ieriaa confessus fuerat essent vera.
Qui dixit et respondit sub vi juramenti jam
prestiti omnia illa que prius confessus fuit fuisse
et esse vera, dicens et affirmans prout supra
se trina vice fuisse in secta hereticorum et
ibidem demonem adorasseTermine: , dedisse et homagiasse,
prout superius habetur, adensDa correggere in: addensab ultra preconfessata
quod ipse diabolus magister sinagoge erat in
specie unius cati nigri, quando ipsum adoravit.

Et dixit ulterius quod in secunda sinagoga,
cui interfuit, que fuit celebrata in domo
reclusorii predicti, vidit per predictum Jaquetum
Costumerii
Persona:
et alios secum assistentes ac
dequoquere quandam carnem in domo sua quam
dicebant esse unius pueri ; de qua carne
dixit se non comedisse cum esset novus
et hoc aborreret.
Interrogatus amplius
si aliquis eum induxit ad dicendum predictam
seu agnegandum veritatem sive ad aliqua
confitendum fuerat inductus, qui PetrusPersona: dixit
sub periculo et dampnacione anime sue
illa que de suis peccatis et criminibus
confessus est ex sola contricione et intencione
redeundi ad Deum, confessus fuit sicut et
de presenti confitetur ; unde genibus flexis et
manibus junctis ante pectus etDa correggere in: ad petivit
humiliter a predictis suis criminibus perpetratis
in facto heresisTermine: predicte beneficium absolucionisTermine:
et penitenciam sibi injungi salutarem, offerens
[p. 52]Interruzione di paginase ad eam implendam bono corde paratum,
se offerens ad renunciandum et abjurandum
omnem heresim tam preteritam, [quam]Omissione, completato per analogiaae presentem et futuram.

Acta fuerunt hec anno, die, horaData di origine: 20.3.1448 et loco predictis,
presentibus ibidem venerabilibus viris dominis Girardo
Albi
Persona:
et Petro de CultilliaPersona: jurisperitisTermine:
et magistro Johanne de UlmoPersona: in artibus
licenciato, discretis viris Petro Ros
alias de Eschiens
Persona:
castellano predicti loci,
Vuillelmo de GerdiliPersona: , fratre Petro RondinelliPersona:
ordinis PredicatorumOrganizzazione: et me notario infrascripto.
[Firma:] Glaudius BurritazPersona:
Signum notarile

Anno quo supra et loco predicto die vero
vicesima tercia mensis predicti af–hora primeAggiunta sul margine destro da un’altra mano con un carattere di inserimento–afPeriodo: la mattina
Data di origine: 23.3.1448
, comparuerunt
judicialiter partes predicte coram prefato domino
inquisitore, renuntientesDa correggere in: renunciantesag et concludi petentes
in presenti causa atque jus dici et sententiam diffinitivam
proferri ; conclusoque in presenti causa et renunciato
ut supra, assignavit dominus inquisitor predictus
partibus predictis diem predictam hora terciarumPeriodo: la mattina ad diffinendum
jus dicendum et sententiam proferendum, presentibus ibidem
venerabili viro magistro Johanne de UlmoPersona: in artibus
magistro, Petro ah RosPersona: castellano ViviaciOrganizzazione: , Johanne de
Berchier
Persona:
et Johanne ai ChevallierPersona: testibus
ibidem astantibus. Datum ut supra.

Eodem die, hora predicta terciarumPeriodo: la mattinaData di origine: 23.3.1448, in platea communi
ante portam castri predicti, comparentibus predictis
partibus assignatis coram prefatis dominis inquisitore et vicario,
petentibus jus et sententiam diffinitivam proferri, ipsi domini judices
suam sententiam diffinitivam protulerunt in hunc modum
qui sequitur : In nomine etcAbbreviazione.
Presentibus ibidem venerabilibus aj–viris virisDa correggere in: viris–aj
dominis Girardo AlbiPersona: , Johanne ProbiPersona: , Petro de CultilliaPersona:
in legibus licentiato, Petro RosPersona: castellano, Anthonius BonedieiPersona: ,
VuillelmoPersona: et Humberto de GerdiliPersona: , Johanne BrunetiPersona: , Johanne de
Berchier
Persona:
et magistro Johanne de UlmoPersona: , testibus ad premissa
astantibus, et me notario subscripto.
[p. 53]Interruzione di pagina

In nomine Domini amen7. QuiaModifica dei caratteri
nos frater Petrus de AlnetoPersona: ordinis PredicatorumCorrezione sovrascritto, sostituisce: [p]redicatorumakOrganizzazione: heretice
pravitatis inquisitor in civitatibus LausannensiLuogo: , GebennensiLuogo:
et quibusdam aliis civitatibus et locis a sancta
Sede apostolica specialiter deputatus, et Leopardus de
Bosco
Persona:
vicarius in hac parte reverendi in ChristoPersona: patris et domini
nostri domini Georgii de SaluciisPersona: Dei et apostolice Sedis
gratia LausannensisOrganizzazione: episcopi et comitis, per inquisicionem
solertamDa correggere in: solertemal in et super facto heresis dampnatissime
contra nonnullos notatos et suspectos de ipso
crimine heresis, specialiter per processum per nos tam conjunctin
quam divisin, contra te, Petrum MugnerPersona: molendinatorem
parrochie Sancti MauriciiLuogo: de CorsieLuogo: 8 Lausannensis diocesisLuogo: ,
invenimus, comperimus et ex ipso tuo processu
nobis clarissime constat te dictum PetrumPersona: multa
nefandaTermine: et orribilia commisisse in facto dampnatissime
heresis contra sacrosanctam fidem catholicam et nostram
matrem Ecclesiam, videlicet Deum omnipotentem
et omnia que Dei sunt agnegando, fidelitatem
et homagium diabolo humane nature inimicoAggiunta sul margine destro da un’altra mano con un carattere di inserimentoam faciendo
atque eidem in signum viriDa correggere in: verian homagii et fidelitatis
quoddam animal brutum videlicet unam capram eidem
donando atque multa alia committendo que in tuo
processu lacius continentur, que etiam ore tuo proprio
sponte etAggiunta tra le righeao cumfestin ante terciam monicionem
recognovisti.
Propterea adjunctis nobiscum
ad hec laudabilius exequenda pluribus notabilibus
viris tam ecclesiasticis quam secularibus in jure divino
et canonico expertis de quorum consilio et assensu
ad nostram sententiam diffinitivamTermine: procedimus prout sequitur :

Disegno a penna e inchiostro† ChristiPersona: nomine invocato a quo omne rectum procedit
judicium, non declinantes adDa correggere in: aap dextris neque a sinistris,
sed equo libramine procedentes, Deum et sacram
scripturam pre occulis habentes, ut de vultu Dei nostrum
prodeat judicium et occuli nostri videant equitatem,
pro tribunali sedentes, per hanc nostram diffinitivam
sententiam decernimus, pronunciamus et declaramus
te dictum Petrum MugnerPersona: fuisse hereticum, penitentem
autem et reversum de heresi ad gremium sancte
matris Ecclesie, si tamen de corde puro et consciencia
non ficta redeas ad ipsum gremium aq
[p. 54]Interruzione di paginasancte matris Ecclesie, ar–prout per signa exteriora pretendisAggiunta tra le righe da un’altra mano–ar, et omnem heresim judicialiter
in nostris manibus abjuraveris, ad quod faciendum
te adjudicamus per hanc nostram sententiam diffinitivam.

Qua sententia ut premictitur lata, predictus Petrus
Mugner
Persona:
, genibus flexis coram prefatis dominis
judicibus, ambabus manibus super sanctis Dei euvangeliis
positis, omnem heresim abjuravit, prout sequitur :

Ego Petrus MugnerPersona: quondam deceptus
atque lapsus in heresim, abjuro omnem heresim
extollentem se adversus et contra honorem divine
magestatis et sancte fidei catholice atque
sancte matris Ecclesie, specialiter heresim illorum hereticorum
modernorum ValdensiumTermine: in quorum numero fueram
dampnabiliter agregatus et promitto Deo as
omnipotenti et vobis dominis judicibus inquisitori
et vicario suprascriptis et hic presencialiter
pro tribunali sedentibus quod a modo in antea ero
bonus et fidelis catholicus, sustinendo veros
fideles et persequendo hereticos posse meo
atque eorundem fugiam consorcia, petens humiliter
de premissis beneficium absolucionis et penitentiam salutarem.

Et nos prefati inquisitor et vicarius, attendentes
quod nostra sancta mater Ecclesia nulli claudit
gremium redeunti, auctortatibusDa correggere in: auctoritatibusat apostolica et ordinaria au–quibus fungimurAggiunta sul margine destro–au,
teAggiunta sul margine sinistroavaw dictum Petrum MugnerPersona: absolvimus a reatu
predicte heresis et restituimus te catholice
unitati et participacioni sacramentorum Ecclesie,
injungentes preterea et loco penitencie salutaris
imponentes, ut die secunda sollempnitatis
PaschalisTermine:
Data: festività senza una data fissa
instantis, remoto capucio et zona
soluta, tenens duas candelas cereas ascensas
ponderantes duas libras, ascedasDa correggere in: ascendasax horam offertorii
ad ecclesiam tuam parrochialem Sancti MauriciiLuogo:
de CorsiacoLuogo: atque predictas candelas deportes
usque ad angulum altarius illasque genibus
flexis offeras manus sacerdotis, quodque
per annum integrum tenearis ministrare oleum
neccessarium ad unam lampandemDa correggere in: lampademay die ac nocte
[p. 55]Interruzione di paginaardentem ante conspectum corporis ChristiTermine: , incipiendo a
data presencium.
Item magis, per annum integrum az
gegunabis omnibus diebus venerinisSicPeriodo: venerdì, atque toto tempore
vite tue abstinebis in diebus mercuriiPeriodo: mercoledì ab omni esu carnium
quorumquumqueDa correggere in: quorumcumqueba ; et qualibet septimana hinc ad septem
ebdomadas inmediate sequentes reficias in domo
tua tres pauperes cum pane et vino et pidancieTermine:
condecenti, et hoc in die lunePeriodo: lunedì, si commode fieri
possit, sinautem prima die opportuna ipsius
septimane.
Item et quod visitare personaliter tenearis
limina et ecclesiam Beati JacobiLuogo: de GaliciaLuogo: et
Beate MarieLuogo: de PodioLuogo: , de quibus peregrenacionibus per te
factis nos certifficare tenearis per litteras testimoniales
dominorum rectorum earundem ecclesiarum.
Que omnia et singula
suprascripta rigorem juris mictigantes atque graciose
tecum agentes, injungimus et imponimus loco penitencie
salutaris ad implenda et perficienda sub pena
hereticis impenitentibus et obstinatis debita.
Quas
sententiam et penitentiam ipse Petrus MugnerPersona: approbavit
tanquam justas et equas submisitque se et promisit omnia
se ad impleturum bona fide et sub pena suprascripta.

Data, lata et lecta fuit presens sententia hora, die,
loco et presentibus quibus supra, fecitque juramentum bb ipse
PetrusPersona: prout in eadem sententia continetur, et me notario
subscripto.
[Firma:] Glaudius BurritazPersona: Signum notarile

bcProcessus Petri MugneriiPersona:
bd–Extracta sunt nomina accusatorum retroscriptorum.Aggiunta a piè di pagina–bd

Annotatione

  1. Cambio di mano: mano secondaria (B).
  2. Cambio di mano: mano principale (A).
  3. Correzione all’altezza della riga, sostituisce: deceptus.
  4. Cancellazione biffata: viri.
  5. Marginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B).
  6. Marginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B).
  7. Aggiunta all’altezza della riga da un’altra mano.
  8. Da correggere in: confestim.
  9. Marginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B).
  10. Da correggere in: prenominatis.
  11. Marginalia sul margine sinistro da mano secondaria (B).
  12. Da correggere in: procurator fidei.
  13. Da correggere in: .
  14. Omissione, completato per analogia.
  15. Cancellazione biffata: s[ub].
  16. Da correggere in: benigne.
  17. Correzione al di sopra della riga, sostituisce: cavillationum.
  18. Correzione sovrascritto, sostituisce: hospites.
  19. Cancellazione biffata: in[frascriptas].
  20. Da correggere in: PetrusPersona: .
  21. Aggiunta sul margine sinistro.
  22. Correzione sovrascritto, sostituisce: patre.
  23. Cancellazione biffata: Jaq[uetus].
  24. Cancellazione biffata: facta.
  25. Da correggere in: et.
  26. Da correggere in: solutus.
  27. Da correggere in: ieri.
  28. Da correggere in: addens.
  29. Cancellazione biffata: de.
  30. Da correggere in: .
  31. Omissione, completato per analogia.
  32. Aggiunta sul margine destro da un’altra mano con un carattere di inserimento.
  33. Da correggere in: renunciantes.
  34. Cancellazione biffata: de.
  35. Cancellazione biffata: de.
  36. Da correggere in: viris.
  37. Correzione sovrascritto, sostituisce: [p]redicatorum.
  38. Da correggere in: solertem.
  39. Aggiunta sul margine destro da un’altra mano con un carattere di inserimento.
  40. Da correggere in: veri.
  41. Aggiunta tra le righe.
  42. Da correggere in: a.
  43. Cancellazione biffata: sancte matris.
  44. Aggiunta tra le righe da un’altra mano.
  45. Cancellazione biffata: omnip[otenti].
  46. Da correggere in: auctoritatibus.
  47. Aggiunta sul margine destro.
  48. Aggiunta sul margine sinistro.
  49. Cancellazione biffata: qui.
  50. Da correggere in: ascendas.
  51. Da correggere in: lampadem.
  52. Cancellazione biffata: jegu[nabis].
  53. Da correggere in: quorumcumque.
  54. Cancellazione biffata: pro[ut].
  55. Cambio di mano: mano secondaria (B).
  56. Aggiunta a piè di pagina.
  1. L’Hôpital Marie-Madeleine du Mont-JouxLuogo: , situé alors en dehors de la ville, à proximité du pont de VeveyLuogo: , est le plus ancien hôpital de VeveyLuogo: (XIIIe siècle). Le vocable Marie-Madeleine provient de la chapelle qui en dépend (De Montet 1884, p. 81–84). Quant aux raisons qui amènent Pierre MunierPersona: à se rendre en ce lieu, voir Ostorero 1995, p. 119–120.
  2. Pierre MunierPersona: était meunier du moulin de la paroisse de CorsierLuogo: , qui appartenait en partie à l’hôpital du Mont-JouxLuogo: . Il est donc possible que ce lieu serve de terrain de rencontre informel entre lui et l’inquisition (Ostorero et al. 1999, p. 120).
  3. L’église paroissiale de CorsierLuogo: est placée sous le vocable de saint Maurice (Mottaz 1982, t. 1, p. 530).
  4. Voir le procès de Jaquet DurierPersona: . Par cette mention, nous apprenons qu’Antoine BronPersona: , dénoncé comme complice dans les deux procès précédents, vient d’être brûlé comme hérétique.
  5. Le sens de ces derniers mots demeure obscur : s’agit-il d’un pacte préalable avec le diable ?
  6. Ce nom attribué au diable surprend, puisque ce mot est employé pour désigner un cri prononcé par le démon dans le procès de Jaquet Durier (SDS VD D 1 3-1 : ACV, Ac 29, p. 14 et Ostorero 1995, p. 207, n. 21). Il s’agit donc probablement d’une confusion de la part de l’inquisiteur, du greffier ou de l’accusé.
  7. Commence ici l’une des rares sentences conservées dans le registre Ac 29, avec formule d’abjuration.
  8. Le moulin de CorsierLuogo: appartient pour les deux tiers à l’hôpital du Mont-Joux,Luogo: et pour le tiers restrant à l’hôpital Neuf du Vieux-MazelLuogo: depuis 1336Data: 1336 (De Montet 1884, p. 83 et p. 75, doc. 84–85 et Ostorero 1995, p. 119–120).